اخلاق حاكمان سياسي درنهج البلاغه

تمامی دانشمندان وانسان شناسان براین عقیده اند كا بشر فطرتاً موجود اجتماعی است وبه طور طبیعی به زیست جمعی گرایش دارد،از طرف دیگرحیات اجتماعی مستلزم تشكیل نظام حكومتی وپیدایش تشكیلات و قدرت سیاسی می باشد. بنا به موضوع پیش گفته ، حضرت علی(ع) به عنوان حاكم و پیشواي الهی و رهبر سیاسی، اصول اخلاقی وكاربردي خاصیرا به كارگزاران و حاكمان در همه زمانها ومكانهاتوصیه و گوشزد می كند و براي نیل به عادت وجلوگیري ازسوء استفاده ها وانحرافات احتمالی مدیران ، اصول و عناصراخلاق سیاسی براي اداره كشوررا معرفی و رعایت آنهارا براي وصول عالی می شمارد. -1 اصول وعناصر معنوي ودرونی كه رعایت آنها به خود كنترلی از سوي از سوي صاحبان قدرت خواهد انجامید. اصول وعناصر بیرونی و راهبردي كه بخشی از آن را باید حاكمیت نسبت به اجزاء خود اعمال گرداند و بخش دیگر عناصرمردمی است كه از سوي آنها با توجه به نقش عظیم ایشان در كنترل قدرت نسبت به دستگاه حكومتی با هدف تعالی بخشی به كارآنها ارائه می گردد. بعنوان مثال ، عناصري مثل اصل اصحار-اصل در محضرخدابودن- اصل امانت دانستن حكمت و مسئولیت- اصل نگاه عاطفی و وجدانی داشتن برمردم – نمونه هایی عناصردرونی محسوب می شوندو در كنارآن عناصري مثل ، اصل نظارت آشكارو مخفی حاكمیت نسبت به اعضاء خویش – اصل قبول انتقاد و پاسخگویی – اصل حق مخالفت با انحرافات سیاسی مدیران – اصل مشورت با صاحبان خرد – اصل مشروعیت آزادي هاي فردي و جمعی – می توانند نقش حیاتی در كنترل اخلاق سیاسی حاكمان در حكومت را داشته باشند.