ميزان سازگاري مدل‌هاي رايج توسعه با مباني اسلامي و ضرورت منطق انطباق براي تحقق احكام در ساختارهاي نظام

از آن جايي كه نظام سرمايه داري بر مبناي اصالت سود سرمايه و با هدف رفاه دائم التزايد تنظيم شده است، حاكميت ساختارهاي آن بر مدل برنامه نظام جمهوري اسلامي ايران، چالش هايي را درون نظام ايجاد كرده كه از يك طرف اعتقادات مذهبي را نشانه گرفته و از طرف ديگر فشارهاي مضاعفي بر نظام معيشتي وارد آورده است. اثر منفي اين چالش در تصميم سازي، تصميم گيري، اجراي حكومت بروز پيدا كرده و قابل رشد است. اما اين سير يك سقفي دارد، هرگاه فرهنگ سرمايه داري با اصول مذهب درگير شود، مردم تحمل نكرده و در مقابل آن مي ايستند. اين مقاله، درگيري ساختارهاي نظام سرمايه داري با «انقلاب، احكام، اعتقادات» را عامل اصلي اين چالش ها معرفي كرده و به تحليل آن پرداخته و در پايان، تئوري حضرت امام (ره) مبني بر برنامه ريزي براي تحقق احكام اسلامي را يادآور شده و به بيان تفاوت بين منزلت «تفقه دين» و «تحقق دين» مي پردازد. تحقق فرمايش امام (ره) در دو مرحله قابل پي گيري است: در مرحله اول، لازم است موضوعات عيني شناسايي و تفكيك گردد: موضوعات «مستنبطه»، شرع پاسخ گوي آن است. موضوعات «عرفي»، بديهي است. موضوعات «تخصصي» به دليل پيچيده بودنشان براي جامعه، خطا و تأويل در آن راه دارد؛ لذا بايد ببينيم در شرايط حاكميت نظام اسلامي، چگونه مي توان احكام رساله ها را بدون تأويل هاي حسي و علمي، بر موضوعات تخصصي موجود تطبيق داده، به گونه اي كه بتوان ادعا كرد خلاف مقتضاي احكام عمل نكرده ايم. به اعتقاد ما «منطق انطباق» بر اساس مبنايي كه با كل احكام سازگار است، مي تواند نيازهاي فعلي را شناسايي كند. در اين راستا براي جلوگيري از خطاي در تطبيق بايد تلاش كرد احكام بر موضوعات جاري شود، نه اين كه موضوعات اين تمدن را در قالب تركيب سازي جديد از احكام حفظ كنيم. در مرحله دوم لازم است سه منطق «استنتاج» براي صحيح فكر كردن، منطق «استناد» براي صحيح نسبت دادن به شرع، منطق «انطباق» براي تطبيق موضوعات احكام به موضوعات برنامه، بر اساس «مبناي واحد» -عقلانيت دين محور- هماهنگ شوند، كه فلسفه نظام ولايت متكفل اين هماهنگي است و در نهايت روش هاي خاص به سه منطق «حجيت، معادله، مدل» تبديل مي گردد و مدل توليد شده بر اين مبنا مي تواند پاسخ گوي سبك زندگي اسلامي، الگوي اسلامي ايراني پيشرفت و ايجاد تمدن اسلامي بر محوريت دين باشد.