رويكرد منتقدانه به تئوري «دين و توسعه» ماكس وبر

توسعه موضوعي كليدي بسياري از سوي حوزه هاي علوم اجتماعي است. به عنوان بحثي مهم در آراي بسياري از جامعه شناسان جايگاه ويژه اي دارد. نظريات مربوط به توسعه را مي توان به دو رويكرد سخت افزاري و نرم افزاري تقسيم نمود. در ديدگاه سخت افزاري توسعه بيشترين تاكيد بر متغيرهاي چون سرمايه گذاري، صادرات، توسعه بخشي خاص و ... است و در رويكرد نرم افزاري بيشترين تاكيد بر متغيرهاي روانشناختي همچون نياز به پيشرفت، فرهنگ، دين مي باشد. ديدگاه جامعه شناسان بيشتر از نوع نرم افزاري است و بيشترين تاكيد بر شرايط و متغيرهاي فرهنگي و اجتماعي توسعه است. در اين ميان تئوري وبر در خصوص رابطه دين و توسعه جايگاه ويژه دارد. در تحقيق حاضر كه به روش اسنادي و با تحليل ثانويه اطلاعات موجود 30 كشور مسيحي، اسلامي، هندو و بودائي صورت گرفت، تلاش شد تا صحت فرضيه ماكس وبر در خصوص تاثير آموزه هاي پروتستان بر پيشرفت مورد بررسي مجدد قرار گيرد. نتايج نشان مي دهد كه اگر چه در نگاه نخست آمارهاي توسعه در كشورهاي مسيحي، مسلمان، بودايي و هندو به نفع جوامع مسيحي است؛ اما شواهد مختلف نشان مي دهد كه تئوري وبر نيازمند بازنگري جدي است