واكاوي انتقادي توسعه پايدار

نظريه توسعه پايدار عليرغم مقبوليت گسترده، با ابهامات و اشكالاتي مواجه است كه ريشه در عوامل تكوين و مباني نظري آن دارد. اين مقاله با استفاده از چهارچوب تحليلي DSR به بررسي نيروهاي محرك، گسترة شمول و اثر بخشي توسعه پايدار مي پردازد؛ و نشان مي دهد كه فرآيند صنعتي شدن، جنگ جهاني، بازسازي و استعمار كه مختص چند كشور اروپايي بود به عنوان نيروهاي محرك توسعه پايدار در تكوين نظريه و جهت گيري توصيه هاي آن موثر بوده است. همچنين تك ساحتي بودن توسعه پايدار تناسبي با نياز كلي كشورهاي غير صنعتي به توسعه و پيشرفت ندارد و رويكرد حداقلي توسعه پايدار به محيط زيست اثر بخشي آن را تضعيف مي كند. در نهايت، فقدان منطق استدلالي متقن به عنوان ضعف مباني نظري توسعه پايدار نقد مي شود. در كوشش براي جبران اشكالات ياد شده، احتساب حافظه تاريخي زيست محيطي، بسط گستره شمول و ارتقاء اثر بخشي از طريق اصلاح تعريف معمول توسعه پايدار پيشنهاد مي گردد. در پايان با نظر به هستي شناسي و جهان بيني اسلامي، توجه به اصالت نسبي انسان و طبيعت به منظور تحكيم مباني نظري آن مطرح مي شود.