راه دريايي ابريشم و جايگاه شهر- بندرهاي ايراني درياي پارس در آن

The Maritime Silk Route and the Place of Iranian City– Port of Persian Gulf

راه دريايي ابريشم راه ارتباطات بين المللي از كانتون چين تا بنادر مديترانه غربي است. ايران با درياي پارس، قلب راه دريايي ابريشم در دوره باستان، اسلامي و مدرن، نبض سياسي، اقتصادي، اجتماعي راه دريايي ابريشم را در دست داشت و سياست تجارت بين الملل به ويژه ابريشم در آن را تعيين مي كرد و بنادر درياي عمان و خليج فارس از جمله شهر – بندر سيراف و جاسك و هرمز بيشتراز شهرهاي جاده خاكي ابريشم، منافع ايران را تامين مي كرد. ابريشم ايران تا اواخر دوره صفويه از جمله كالاهايي بود كه بوسيله ناوگان ايران از درياي چين و هند و عمان تا مديترانه غربي حمل مي شد. پژوهش بخشي از مقاله مولف در كنفرانس راه دريايي ابريشم شهر زيتون 2008 در هفتصد مين سال تولد ابن بطوطه است كه نخستين بار اين مسير را گزارش كرده است. جايگاه ايران در اين راه دريايي به خاطر نقش حياتي شهر بندرهاي ايراني در ادوار مختلف تاريخ جهان، به ويژه منازعات اروپايي مدرن در تجارت بين المللي است. حضور ثابت ابريشم ايران در شمار كالاهاي راه دريايي ابريشم از عهد باستان تا مدرن حاكي از رونق مشاغل ابريشم از جمله نوغانداري در شهرهاي ايران است و گوياي نقش كالبدي تجارت ابريشم دراستقلال، پويايي، رونق اقتصادي وحيات سياست بازرگاني ايران است. به ويژه در عصر شاه عباس كبير كه قلب راه دريايي ابريشم در خليج فارس را همزمان با توسعه و تنظيم توليد ابريشم درداخل براساس سيستم دولت – ملت، احيا كرد.