عرفان، روايتي ناموثق(مطالعه موردي منطق الطير عطار)

لازمه اعتماد خواننده به هر روايتي، اقتدار راوي است. يعني راوي بايد نسبت به تمامي وقايع داستاني آگاه و مطلع باشد؛ در غير اين صورت، روايت به متني ناموثق تبديل مي شود.برخي روايتهاي عرفاني به دليل بيان حقايق و تجربيات عرفاني، دچار نوعي ابهام و تناقض در فرم و محتوا مي شوند و همين امر باعث بي اعتمادي به روايت و درنتيجه ناموثق شدن راوي به عنوان گوينده داستان مي شود. منطق الطير عطار ازجمله اين روايتهاست كه مي خواهد به صورت تمثيلي تجربه ديدار با خداوند را به تصوير بكشد؛ اما راوي در بخشهايي از روايت نمي تواند به بيان اين حقايق عرفاني بپردازد و به تناقض گويي و اظهار عجز روي مي آورد و همين امر باعث ناموثق شدن روايت مي گردد. در اين مقاله تلاش شده تا با روشي توصيفي و تحليلي به بررسي عوامل ناموثق شدن اين روايت پرداخته شود. نتايج تحقيق نشان مي دهد،جهتگيري هاي ايدئولوژيك مؤلف مستتر و مداخله گري راوي، اطلاعات محدود راوي از تجربه ديدار و فنا، تغيير ناگهاني پيرنگ و تبديل سير آفاقي مرغان به سير انفسي، عجز راوي از بيان ادامه سفر و تناقض گويي هاي او، مهمترين عوامل ناموثق شدن روايت منطق الطير است.