بررسي نكات اخلاقي و اجتماعي در تذكره الاولياي عطار

تذكرة الاوليا، يگانه كتاب به جا مانده از عطار به نثر فارسي است. اين اثر منثور عطار از كتب مشهور پارسي و از جمله مآخذ معتبر در شرح و احوال و گفتار هاي مشايخ صوفيه است. در اين كتاب، سرگذشت نود و شش تن از اوليا و مشايخ با ذكر مقامات و مناقب و مكارم اخلاق و نصايح و مواعظ و سخنان حكمت آميز آنان آمده است. مهمترين علتي كه عطار براي نوشتن تذكره الاوليا بر مي شمارد، جنبه تربيتي آن است؛ به طوري كه سالكان را از هوا هاي نفساني باز دارد و آنان را به جانب سعادت جاوداني رهنمون سازد. در اين پژوهش، رفتارها و انديشه هاي عارفان بزرگ موجود در كتاب تذكره الاولياي عطار مورد بررسي و كنكاش قرار گرفت و خصوصيات و صفات برجسته عرفاي بزرگ و شيوه آنها در سير و سلوك عارفانه، براساس موضوعات اخلاقي و اجتماعي طبقه بندي گرديد. پس از تقسيم و بررسي موضوعي اين كتاب، مشخص شد چه موضوعاتي براي عرفاي آن دوره برجستگي داشته و نظريات آنها در مورد آن موضوعات چه بوده است. بعضي سخنان و داستان ها نيز بيانگر آسيب هاي اجتماعي و سياسي موجود در آن دوره است. بنابراين از ديدگاه تطبيقي نيز نشانه هايي به دست آمد كه در پژوهش هاي بعدي قابل بررسي است.