نگاهي به بازتاب وجه اخلاقي پوشاك در آثار عطار نيشابوري با تأكيد بر دوگانه ظاهر و باطن

گفته مي شود عطار نيشابوري (و: 618 ق) در آثار خويش دو جهان را به تصوير كشيده است؛ جهاني آرماني و جهاني كه خود در آن مي زيست. پوشاك به عنوان يكي از مؤلفه هاي هويّت، براي شناساندن بهتر انسان هاي اين دو جهان به خواننده از نظر عطار پنهان نمانده است. هدف از اين نوشتار بررسي وجه اخلاقي پوشاك در آثار عطار نيشابوري، براي درك بهتر تقابلِ جهان آرماني با جهانِ واقعيِ عصر اوست. با اين توضيح كه منظور از وجه اخلاقي پوشاك، در پيش گرفتنِ شيوه خاصي از لباس پوشيدن به عنوان يك نوع از رفتار است كه در پيوند با ارزش هاي معنوي قابل تفسير باشد. يكي از گروه هاي اجتماعي كه مسأله پوشاك در سلوك ايشان جايگاه ويژه اي داشت، صوفيان بودند. اهميت پوشاك در زندگي فردي و اجتماعي صوفيان از همان آغاز، به گونه اي بود كه حتي وجه تسميه آنان نيز در پيوند با پوششان بود و نظرات و عملكردهاي مختلفي در خصوص مصرف پوشاك را در ميان آنان شكل داد. در آثار عطار نيز وجه اخلاقيِ پوشاك، بيشتر در پيوند با سلوك فردي و زندگي اجتماعي صوفيان بازتاب يافته است. عطار با توجهي كه به منش صوفيان متقدم و صوفيانِ زمانه خويش در خصوص استفاده از پوشاك مبذول داشته، توانسته است از عدم تطابق ظاهر و باطنِ صوفي نمايان زمانه اش به عنوان يك ضد ارزش انتقاد كند. اين نوشتار به روش توصيفي- تحليلي و شيوه مطالعه كتابخانه اي تهيه شده است.