روش ها و اهداف حصر و قصر در منطق الطير عطار

منطق الطير عطار از آثار برجسته عرفاني در ادب فارسي است. عطار در اين اثر روش هاي متعددي براي قصر الفاظ و جمله ها به كار برده است. در اين پژوهش ده روش پركاربرد حصر در منطق الطير بررسي مي شود. برخي از اين روشها در بيشتر متون معاني مطرح شده است؛ مانند ايجاد حصر با كاربرد ادات حصر، ايجاد حصر با كاربرد ضمير منفصل، ايجاد قصر با تكيه دادن آهنگ به كلمه، ايجاد قصر با «تا»، ايجاد قصر با كلمات تعميمگر. برخي ديگر مانند ايجاد حصر در معني ثانوي استفهام انكار، ايجاد حصر با براعت استهلال، ايجاد حصر با قرينه معنوي، در متون بلاغي نمودي ندارد و يا بسيار كمرنگ به آن پرداخته شده است. هدف عطار از كاربرد «حصر و قصر» متنوع است. بيشترين هدف حصر، تأكيد است و عطار نيز بيشتر با همين هدف از آن بهره مي برد. مبالغه نيز از اهداف ديگر حصر در منطق الطير است. باتوجه به محتواي عرفاني منطق الطير اهدافي مانند نشان دادن عظمت مقصورٌعليه(وقتي مقصورٌعليه حق است)، نشان دادن حقارت مقصورٌعليه (وقتي مقصورٌعليه كثرات است) و مهمتر از همه ترغيب و تحذير در وادي عرفان و سلوك پركاربردترين اهداف عطار در استفاده از حصر و قصر است.