بررسي فعل در مكتوبات مولانا بر اساس فرانقش انديشگاني هليدي

مكتوبات مولانا مجموعۀ نامه¬هايي است كه مولانا جلال¬الدين بلخي در زمان خود به مخاطبان مختلف نوشته است. او اين نامه¬ها را در خطاب به افرادي چون: بزرگان و صاحبان قدرت، آشنايان، فرزندان و غيره، در موضوعات مختلف نوشته است. در اين جستار سعي شده است مكتوبات مولانا بر اساس رويكرد نقش¬گراي هليدي (فرانقش انديشگاني) بررسي شود تا بتوان از طريق تعيين بسامد وقوع فرآيندها از تجربه¬ها و طرز فكر نويسنده در مكتوبات خود آگاه شد. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي¬تحليلي است و به دليل اين¬كه اين پژوهش از نوع كيفي است، روش نمونه گيري هدفمند (نظري) انتخاب شده است. در اين پژوهش ابتدا همۀ نامه¬هاي مولانا به دقت مطالعه و بررسي شده است و بعد از رسيدن به اشباع (اطمينان از تكراري و يكسان بودن ساختار نامه¬ها)، به بررسي و تحليل 20 نامه از مكتوبات مولانا پرداخته شده است. نامه¬ها بر¬اساس نظام گذرايي، مطابق دستور نظام¬مند نقش¬گراي هليدي تجزيه و تحليل شده است. بسامد و درصد وقوع انواع فرآيندها پس از بررسي افعال اصلي جمله¬هاي موجود در نامه¬ها به عنوان معيار بررسي نامه¬ها، مورد توجه قرار گرفته است. نتايج به¬دست آمده نشان مي¬دهد كه از شش فرآيند اصلي و فرعي مادي، ذهني، رابطه¬اي، رفتاري، كلامي و وجودي.، سه فرآيند اصلي مادي، ذهني و رابطه¬اي، با اختلافي ناچيز جزو فرآيندهاي پربسامد مكتوبات مولانا هستند كه مولوي هر يك از اين فرآيندها را با هدفي خاص و در موقعيتي خاص به كار برده است. از اين سه فرآيند، دوو فزآيند ذهني و رابطه¬اي بسامد بيشتري را به خود اختصاص داده¬اند.