شماره ركورد كنفرانس :
4039
عنوان مقاله :
قاعدة «ياء معروف و مجهول» و تبيين اهمّيّت آن در تصحيح و شرح متون
پديدآورندگان :
دالوند ياسر 70dalvand@gmail.com دانشجوي دكتري زبان و ادبيات فارسي دانشگاه علّامه طباطبايي (ره)
كليدواژه :
نقد , تصحيح , شرح , ياء معروف و مجهول.
عنوان كنفرانس :
پنجمين همايش ملي متن پژوهي ادبي سبك شناسي، بلاغت، نقد ادبي
چكيده فارسي :
در زبان فارسي ميانه قواعد آوايي متعدّدي، نظير «ياء معروف و مجهول» به‌كار مي‌رفته است. قواعد يادشده در متون فارسي قديم نمود يافته‌اند، و تقريباً در تماميِ آثار شاعران و نويسندگان بزرگ روزگاران گذشته مي‌توان نشانه‌هايي از آن به دست داد. قاعدة ياء معروف و مجهول هنوز در برخي زبان‌ها (نظير زبان «لري» و «لكي») به‌طور زنده كاربرد دارد. شاعران قديم، ياء معروف را با ياء مجهول (به‌سبب تفاوت در آهنگ و صدا) با هم قافيه نمي‌كرده‌اند. از آنجايي‌كه برخي از مصحّحان و شارحان متون فارسي نسبت به دو قاعدة مذكور بي‌توجّه بوده‌اند، بر پاية قواعد يادشده مي‌توان در تصحيح و شرح متون فارسي بازنگري كرد. در جستار حاضر پس از بررسي و توضيح قواعد يادشده، ابياتي نيز بر پاية اين دو قاعده تصحيح و تفسير شده است. با دقّت در شواهد ذكرشده درمي‌يابيم كه در تصحيح متون ادبي، بايد قاعدة ياء معروف و ياء مجهول را دو ركن مهم و اساسي تلقّي كرد.
