مقارنتِ صناعات تركيبي در پيكره¬ي تصويرهاي شعر و نثر قرن ششم (مطالعه¬ي موردي: مخزن الاسرار و مقامات حميدي)

در قرن ششم دگرگوني¬هاي بنياديني در پهنه¬ي كيفيّت تصوير رخ مي¬دهد؛ بدين طريق كه تصويرها دفعتاً از ساحت سادگي خارج مي¬شوند و پا به اقليم پيچيدگي مي¬گذارند. اين رويه¬ي رو به پيچش به واسطه¬ي عنصرها و ابزارهايي صورت مي¬گيرد كه در مسير تكامل به سازه¬ي تصويرها افزوده شده است؛ عناصري چون شگردهاي تركيبي يا صناعات كنايه¬محور كه در سبك خراساني نمود چنداني ندارند، امّا در قرن ششم حضور و وفور چشمگيري دارند. با تجزيه¬ي تصويرهاي آثار اين عهد مي¬توان شاهد حضور گسترده¬ي شگردهاي منفرد و تركيبي بود و اين مطالعه مي-كوشد تا به بررسي شگردهاي تركيبي موجود در تصويرهاي مخزن¬الاسرار نظامي و مقامات حميدي (در موازات يكديگر) بپردازد. پرسش اين پژوهش، اين است كه آيا شگردهاي تركيبي موجود در اجزاي تصويرهاي شعري (مخزن¬الاسرار) در اجزاي تصويرهاي نثر (مقامات حميدي) قرن ششم هم ملاحظه مي¬شود؟ نتيجه¬ي مطالعه نشان¬گر حضور و نمود هم¬پا و هم¬راستاي شگردهاي تركيبي در اين دو اثر برجسته و شاخص نظم و نثر در قرن ششم است.