نقش عوامل گفتماني در تبليغ سليمان نبي عليه¬السلام (داستان هدهد و ملكۀ سبا)

از رويكردهاي نوين روايت¬شناسي ساختگرا، نشانه ـ معناشناسي ساختارهاي داستاني است كه چگونگي كاركرد، توليد و دريافت معنا را در نظام¬هاي گفتماني بررسي مي¬كند. يكي از الگوهاي اين رويكرد در تحليل متون ادبي، الگوي عوامل گفتماني گريماس است كه از روش¬هاي نوين تحليل روايت و سبك داستان به شمار مي¬رود. اين الگو به بررسي شخصيت¬هاي داستان و روابط آنها مي‎پردازد و شخصيت‏هاي داستان را بر اساس شش نقش اصليِ كنش¬گزار، كنش¬پذير، كنشگر، هدف، كنش¬يار و ضدكنشگر بازيابي مي¬كند. مقاله‎ي حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي بر اساس الگوي كنشگران گريماس به مطالعه‎ي داستان حضرت سليمان (ع) و ماجراي ايمان آوردن ملكه‎ي سبا در قرآن مي‎پردازد. هدف از انجام تحقيق حاضر، خوانش داستان‎هاي قرآن بر اساس نظريات معاصر روايت‎شناسي است. سؤال اصلي پژوهش اين است كه عوامل گفتماني يا كنشگرها چگونه در داستان به‎كار رفته‎اند؟ يافته‎هاي تحقيق نشان مي‎دهد كه در داستان «حضرت سليمان (ع)» به وضوح مي¬توان هر شش عامل گفتماني را مشاهده كرد. كنش‏گزار دعوت به ايمان و يكتاپرستي است.حضرت سليمان (ع) در نقش كنشگر اصلي وظيفه خود را انجام مي¬دهد تا به هدف و تغيير معناي شرك مي¬رسد. كنش‏يارها ـ هدهد و كارگزاران حكومتي سليمان هستند. ضدكنشگر، سپاهيان بلقيس و كنش‎پذير هم ملكه‎ي سباست. شئ ارزشي نيز گسترش ايمان و يكتاپرستي در سرزمين يمن است.