نمودهاي ادبيات پايداري در شعر شاعران ايراني با تكيه بر دوره مشروطه و دفاع مقدس

ادبيات پايداري واكنش فكري- فرهنگي ملّت¬هاي تحت سلطه است. ملّت¬ها با اين كه از جغرافيا، فرهنگ، منش و آرمان¬هاي مختلف برخوردارند امّا بن‌مايه¬هاي ادبيات پايداري در جاي¬جاي دنيا در اغلب موضوعات جهت¬گيري واحدي را دنبال مي¬كند. اين نوع ادبي، حجم وسيعي از ادبيات كهن و پرسابقۀ فارسي را به خود اختصاص داده است و با مروري بر ديوان شاعران مختلف، مي‌توان به وضوح آثار پايداري را در آن‌ها مشاهده نمود. اين اصطلاح همواره با ظلم¬ستيزي عجين شده است و آن را تداعي مي¬كند. ادبيات و شعر، با توجه به تعهد خويش، نقشي پررنگ و ماندگار در فرهنگ يك ملّت دارند. حوادث دوران مشروطه‌خواهي و ظلم و ستم بيگانگان و شاهان قاجار بر مردم از يك سو و از ديگر سو، وقوع جنگ تحميلي و شكل‌گيري ادبيات دفاع مقدّس، بخش عظيمي از شعر معاصر فارسي را به خود اختصاص داده است. مقالۀ حاضر كوشيده است با استفاده از روش توصيفي - تحليلي به بررسي برخي از نمودهاي ادبيات پايداري در شعر شاعران مشروطه و نيز شاعران دفاع مقدس بپردازد. نتايج نشانگر آن است كه مباني مشتركي مانند دعوت به مبارزه، اميد به آينده، دعوت به اتحاد و ياد كردن از مبارزان از مضامين مشترك اين دو دوره محسوب مي‌شود با اين تفاوت كه تيغ تيز زبان شاعران مشروطه بيشتر به روي بيگانگان و نيز شاهان قاجار گشوده شده امّا هجمۀ شاعران دفاع مقدس بيشتر متوجه رژيم بعث عراق است.