نگاهي انتقادي به سير تحوّلات بلاغيِ سروده¬هاي اخوان ثالث در تصويرهاي برگرفته از طبيعت

موضوع مقالۀ حاضر، بررسي سيرِ شكل¬گيريِ تصاويرِ نوآيينِ برگرفته از طبيعت در شعر اخوان با دقت در سير تاريخيِ سروده¬هاي اوست. در خوانشِ زمانيِ دفترهاي اخوان خواهيم ديد كه اخوان به¬عنوان شاعري صاحب¬سبك در جهت تأثيرگذاركردنِ متن، چگونه موضوعاتِ مكرر و دستفرسودِ زبان را با بهره¬گيري از عناصر طبيعت، در طيِ تصويرپردازي¬ها، توصيفات، همانندسازي¬ها، و تعبيرهاي شعريِ بي¬سابقه، تبديل به مضاميني بليغ و تأثيرگذار مي¬كند. تصوير¬پردازي¬هاي اخوان ثالث در نخستين دفاتر شعريِ او، باتوجه به قالب¬ها و زبان آركائيك (باستان¬گرا) بيشتر حول سنّت¬هاي ادبي شكل گرفته است. در دفترهاي بعد كه مربوط به اواسط دورۀ شاعريِ اوست، به¬خاطر جهت¬گيريِ شعريِ اخوان در طي زمان به سمت سروده¬هاي وطني، وي اندك اندك به سمت روايت و نمادپردازي روي مي¬آورد و نكتۀ قابل توجه آن است كه تصويرپردازي¬ها در اين سروده¬ها به¬شيوه¬اي بديع و نوآيين، براساس پديده¬هاي طبيعت شكل¬گرفته¬اند. در واپسين دفترها نيز همزمان با انقلاب اسلامي و وقوع جنگ، اخوان دوباره به قالب¬ها و زبان شعري گذشته روي مي¬آورد كه نتيجۀ آن كم¬بهره ماندن از تصويرپردازيهاي نوآئين و ابتكاري است. موفق¬ترين سروده¬هاي اخوان، كه مربوط به دفترهاي ميانينِ دورۀ شاعري اوست، سروده¬هايي هستند كه تصاوير و نمادهاي آن با بهره¬گيري از عناصر طبيعت و با نگاهي نوآئين و ابتكاري و با كشف روابطي تازه ميان پديده¬ها به¬وجود آمده¬اند.