نقش قبله در جهت گيري مساجد سنتي شهر شوشتر

مسجد شاخص ترين بناي معماري اسلامي است. از آن جا كه قبله در جهت گيري مساجد نقش اساسي دارد، اين مقاله در پي آن است كه با شناخت تفكر معماران مساجد ايراني-اسلامي به بررسي جايگاه قبله در معماري هشت مسجد سنتي شهر شوشتر، از نظر جهت گيري متأثر از محور قبله، ورود به بنا تا قرارگيري در راستاي قبله، سلسله مراتب حركتي و محور فضايي بپردازد، كه الگويي براي معماران در طراحي مساجد باشد و توجّه به محور الهي به فراموشي نرود. بررسي تاريخچه مساجد سنتي در كنار مباني و توصيف نمونه هاي موفق از اين مساجد، مقدمه اي براي ارائه تحليل ها و بررسي تفكر معماران مساجد شهر شوشتر است. روش اين پژوهش، تحليلي-تاريخي و از نظر هدف كاربردي است. روش گردآوري يافته ها و اطلاعات بصورت ميداني و استفاده از كروكي و نقشه صورت گرفته است. تحليل هاي صورت گرفته بيانگر آن است كه در طراحي بعضي از مساجد شوشتر نه تنها كم توجهي به محور قبله صورت گرفته است بلكه سلسله مراتب حركت انسان و سير از مادي گرايي به معنويت نيز به چشم نمي خورد، با بررسي ظاهري مساجد شهر شوشتر با نمونه هاي مطرح شده در خواهيم يافت كه اين مساجد تا حدودي به علت نداشتن اصول نظري، به جلوه هاي ظاهري نيز پايبند نبوده اند.