متابولوميكس گياهي نوين، از طراحي آزمايش تا تجزيه تحليل دادهها

متابولايتها به عنوان آخرين فرآورده ژن، شامل متابولايت هاي اوليه و ثانويه هستند كه در گياهان حدود 200000 تركيب وجود دارند. اطلاعات حاصل از متابولايت ها حتي دقيق تر از ترانسكريپت ها و پروتئين ها بوده و مي تواند در تفسير ويژگيهاي فيزيولوژيكي و بررسي كيفيت محصولات گياهان دارويي مفيد باشد. مطالعه جامع )اندازه گيري و شناسايي( با توانايي عملياتي بالا اين متابولايت ها )با وزن مولكولي كمتر از 1000 دالتون( در يك موجود، سلول يا بافت متابولوميكس ناميده مي شود. به دليل اين ويژگيهاست كه متابولوميكس به طور روز افزون در ارزيابي تنوع فنوتيپي و ژنوتيپي گياهان كابرد يافته و تغييرات تركيبات گياهي را به تغييرات رشد و نمو گياهي مرتبط مي سازد. گردش كاري آزمايشات متابولوميكس شامل مراحل رشد گياه، نمونه برداري، استخراج متابولايت ها، جداسازي و تشخيص متابولايت ها، تجزيه تحليل داد ه ها مي باشد. در اين مقاله، علاوه بر تشريح تمام مراحل گردش كاري يك آزمايش متابولوميكس، نحوه انتخاب استراتژيهاي متابولوميكس كه شامل انگشت نگاري متابوليكي، پروفايل متابوليكي )بدون هدف( و تجزيه متابولايت هدف يابي شده به همراه مثالهايي شرح داده خواهند شد. در اين مقاله همچنين فناوري هاي نوين در دو حوزه مبتني بر NMR و طيف سنج جرمي به همراه مزاياو معايب فناوريها توصيف خواهند شد. در پايان، به كاربردهاي متابولوميكس در گياهان دارويي پرداخته خواهد شد.