تحليل فضايي شدت انرژي در كشورهاي خاورميانه

Spatial Analysis of Energy Intensity in Middle-Eastern Countries

امروزه انرژي نقش ويژه اي در فرآيند توليد جهت رشد و توسعه اقتصادي ايفا مي كند. اما از آنجا كه منابع انرژي محدود مي باشند، بايد به صورت كارا مورد استفاده قرار گيرند. يكي از مناسبترين شاخص ها جهت بهينه سازي مصرف، شاخص شدت انرژي است كه خود تحت تأثير عوامل گوناگوني است. از عوامل موثر بر شدت انرژي مي توان به قيمت انرژي، درآمد سرانه و نرخ انتشار دي اكسيد كربن اشاره نمود. با توجه به اينكه عدم لحاظ بعد فضا باعث ايجاد خطا در تخمين مي شود. در اين پژوهش مدلسازي شدت انرژي كشورهاي خاورميانه با لحاظ موقعيت جغرافيايي و بعد فاصله آن كشورها به وسيله مدل دوربين فضايي همراه با وقفه فضايي طي دوره 2012-1990 برآورد شده است. معني داري ضرايب متغيرهاي دوربين توليد ناخالص داخلي سرانه، دوربين انتشار دي اكسيد كربن، دوربين قيمت نفت و متغير وقفه فضايي تاكيدي بر روش برآورد مدل مي باشد. همچنين نرخ شهرنشيني، توليد ناخالص داخلي سرانه و قيمت نفت با سطح اطمينان 95 درصد تاثير منفي بر شدت انرژي دارند.

Today, energy plays an important role in the process of production for economic growth and development. However, since energy resources are limited, they must be used efficiently. One of the most appropriate indexes for optimizing consumption is the energy intensity index which in turn is affected by different factors. Some of these factors include the price of energy, the per capita income, and CO2 emission rate. Considering that ignoring the aspect of space results in errors in the estimates, the present study estimates the modeling of energy intensity in middle-eastern countries with considerations of geographic location and the country’s distance aspect, using spatial Durbin model along with spatial lag model for the period between 1990 and 2012. The meaningfulness of the variable coefficients of the per capita gross domestic production Durbin, CO2 emission Durbin, oil price Durbin, and spatial lag variable emphasize the method of estimating the model. Also, urbanization rate, the per capita gross domestic production, and the oil price, with an assurance level of 95% have a negative effect on energy intensity.