تحليل بازنمود نمادهاي شاهانة ساساني در هنر آل‌بويه

يكي از منابع اصلي در شكل‌گيري هنر اسلامي، آثار هنري ساساني بوده است و مي‌توان اين‌طور گفت كه ميراث هنر ساساني در اصل به مسلمانان رسيد و نقشي اساسي در پي ريزي هنر اسلامي ايفا كرد. در اين ميان، حكومت‌هاي مسلمان در بهره‌گيري از هنر ساساني برخوردهاي متفاوتي داشتند. يكي از اين حكومت‌هايي كه با شدت بيشتري نسبت به حكومت‌هاي ديگر عناصر و نمادهاي ساساني را پذيرفت، آل‌بويه بود. آنان به صورتي هدفمند اقدام به باز زنده‌سازي آن‌ دسته از عناصر و نمادهاي ساساني كردند كه واجد جنبه‌هاي شاهانه بوده و در واقع نمادهاي شاهانة ساساني را در آثار خود مورد استفاده قرار دادند. هدف پژوهش حاضر مطالعه و بيان علل اصلي بازنمود نمادهاي شاهانة ساساني در آثار آل‌بويه است. هنر آل‌بويه در تحولات هنر دوره‌هاي بعدي سهم بسزايي دارد، شناخت خصوصيات هنري حاكم بر اين دوره‌ در مطالعات تاريخ هنر ايران امري ضروري است و اين امر بدون مطالعه و فهم نمادهاي مورد استفاده در هنر رايج در اين دوره ممكن نيست. لذا در راستاي هدف پژوهش، به اين پرسش اساسي پرداخته شد كه دليل اصلي بازنمود نمادهاي شاهانة ساساني در هنر آل‌بويه چيست؟ در اين راستا، نمونه‌هايي از هنر ساساني و آل‌بويه كه توسط منابع كتابخانه‌اي و اينترنتي جمع‌آوري شد، به روش تركيبيِ تاريخي و توصيفي، مطالعه و تحليل شدند. نتايج حكايت از آن دارد كه تلاش حكومت آل‌بويه در جهت دستيابي به عامل اشتراكي براي غلبه بر تعارضات قومي و كسب مشروعيت اجتماعي و ملي نزد توده مردم، عامل اصلي بازنمود نمادهاي شاهانة ساساني توسط آنان است.