تاثير نمادگرايي در معماري اسلامي بر ايجاد حس تعلق و هويت مكان

يكي از معاني مهم و موثر در ارتباط انسان و محيط حس تعلق و بالاتر از آن رسيدن به هويت مكان است. در اين مقاله ضمن پرداختن به مفهوم حس مكان، موضوع نمادگرايي و ضرورت آن جهت رسيدن به حس تعلق به مكان(حس مكان ) مطرح مي شود. سوال اصلي تحقيق اينست كه تاثير نمادگرايي در معماري اسلامي بر ايجاد حس تعلق و هويت مكان چگونه است و از چه طريقي صورت مي گيرد؟ در ابتداي بحث، به معناي هويت اشاره كرده و رابطه آن با مفهوم حس مكان مطرح مي گردد. در ادامه با رويكرد قياسي به بررسي نظرات انديشمندان در مورد تصور و تداعي افراد از محيط پرداخته و به نقش آنها به عنوان يكي از مولفه هاي مهم مكان، در رسيدن به هويت مكان اشاره مي شود و همچنين چگونگي نقش نمادها در ايجاد تصور و تداعي افراد بيان مي گردد. با اذعان به ارتباط تفكيك ناپذير معني و صورت، در مورد چگونگي ارتقاء معاني و يا انتقال مفاهيم از اشكال و عناصر معماري اسلامي از طريق اصل وحدت در كثرت سخن گفته كه يكي از مهمترين نتايج كاربرد اين اصل ، جلوه نمادين آن در معماري اسلامي مي باشد. در اين ميان نگاه نمادين معماري اسلامي راهي را به سوي يافتن هويت مكان مي گشايد كه با روش توصيفي– تحليلي رابطه نمادگرايي و عوامل موثر در حس تعلق به مكان بررسي شده است . نتايج نشان مي دهد كه يكي از وجوه مهم نمادگرايي در معماري اسلامي ايجاد تصوير ماندگار ذهني جهت ايجاد حس تعلق به مكان بوده است كه آن هم غالبا از طريق پرداختن به اصل وحدت در كثرت در معماري اسلامي بروز پيدا كرده است و بدين طريق هويت مكان شكل مي گيرد.