جُستاري پيرامون نشانه هاي نمادين شمشيرهاي موسوم به نقابدار؛ با معرفي مجموعه موزه هاي بنياد

در ميان انواع رزم افزارهاي عصر آهن ايران، شمشيرهائي با دو سر انساني بر قُبه مدور و شيرخفته بردسته ساخته شده كه تجلي نمادسازي براي بيان معاني وپيوستگي تصور و تصاوير ذهني و حسي است. رمزپردازي بر آثار مصنوع در طول هزاره ها،سنت و دانش مشترك ملل براي بيان انديشه ها و روياهاي دروني بوده است. شمشير تزئيني نقابدارداراي فن آوري پيچيده‌ با زاويه قائمه تيغه نسبت به دسته است. محققان اين شكل رامناسب نبرد ندانسته و معتقدند،آئيني و تدفيني بوده و نمايانگرجايگاه و شان رزم آوراست. اين پژوهش به شيوه توصيف وتحليل داده ها بابررسي عيني و ملموس براي شناخت فن آوري و مفاهيم نگاره ها و مطالعات تطبيقي كتابخانه اي و اسنادي انجام گرفته است.ويژگيهاي فني ساخت و شكل بخشي، حوزه فرهنگي وجغرافيائي، بازه زماني به كارگيري ومعرفي نگاره ها و مضامين نقش مايه ها، جُستارهاي تحقيق است.دو سوال اساسي تحقيق، چگونگي فرآيند تطور فن آوري ساخت وچيستي اهميت نقشمايه ها در شناخت باورها است. مجموعه اي متشكل از نه شمشير با نقشمايه صورتك انساني و شير خفته، موجود در موزه هاي بنياد دستمايه پژوهش حاضر است. برآيندپژوهش نشان از آن دارد كه شمشير ها غالبا در عصر آهنIIو حوزه فرهنگي لرستان ساخته و پرداخته شده است. تكنيك ساخت شمشيرها دو فلزي بوده و تيغه آهني به شيوه چكش كاري پرداخت شده و تزئينات دسته مفرغي با قالب گيري ساخته شده است. به نظر نقش صورتك انساني نشان از مقام مذهبي، هويت قومي يا تلفيق آن دو داردو شير خفته نگهبان نمادين قصرها،پرستشگاهها،آرامگاهها و دوركننده شر و بدي است.