روانشناسي محيطي، در ارتباط با فضاهاي تجاري

در قرن معاصر موضوع رابطه انسان و محيط و قابليت ترجمه آن به زبان طراحي محيط و معماري، مورد توجه پژوهشگران اين حوزه از دانش بوده است. در اين راستا شناخت انسان و ويژگي‌هاي محيط زندگي او و چگونگي برقراري رابطه ميان اين دو عامل اهميت دارد. اين مقاله مروري تحليلي بر دانش روانشناسي محيطي، رابطه‌ي دو سويه بين روانشناسي محيطي و فضاهاي تجاري همچنين نظريه‌ها و مكاتب اين حوزه وتأثير كيفيت محيط ساخته شده بر رفتار و روان انسان در هنگام خريد داشته است. در اين بررسي مشخص گرديده كه «روانشناسي محيطي» از تعامل دو حوزه علوم رفتاري و معماري، دانش ميان رشته‌اي و نظريه‌هاي طراحي بر پايه نيازها و درك انسان ازفضاهاي تجاري تدوين گرديده است، لذا مي‌توان روانشناسي محيطي را مهمترين عامل تاثيرگذار در فضاهاي تجاري دانست. هدف معماران از پرداختن به اين دانش، تحليل رابطه انسان و محيط تجاري و كاربرد آن براي ايجاد حس بهتر خريد مي‌باشد. گسترش بي رويه و بي برنامه توسعه شهرها، افزايش فاصله محل كار و زندگي، افزايش ترددهاي شهري، عدم تشخيص نيازهاي انساني، آلودگي صوتي و بصري و هوا، فقدان مسكن مناسب و كيفي،ازدحام و بروز تعارضهاي اجتماعي، از ميان رفتن حس تعلّق به محيط و ساير عوارض را مي توان بعنوان شرايط و كيفيات نامناسب شهري دانست كه با ايجاد فشارهاي رواني در افراد اثرات سوئي بر سلامت جسمي و روحي آنها مي گذارد و موجب اختلال در عملكرد افراد در قلمرو اجتماعي، روانشناختي وجسماني مي گردد. اين مسائل بر اهميت پرداختن به موضوع كيفيت فضاي زيست كه بخشي از آن فضاهاي ساخته ما بعنوان آثار معماري و فضاهاي شهري مي باشد را مشخص مي سازد. معماران دريافته اند كه طراحي براي ساخت محيطي همساز با خواست هاي انسان در جوامع و شهرهاي بزرگ،مستلزم همگامي با دانش هايي است كه آنها را در رفع كاستي ها ياري سازد.