الزامات پارادايم توسعه پايدار روستايي در برنامه‌ي ششم جمهوري اسلامي ايران با تاكيد بر الگوي بومي توسعه اسلامي ـ ايراني

Necessities of sustainable development paradigm of rural areas in 6th development program of IRI with reiteration on Islamic Iranian domestic model

عليرغم طراحي و اجراي برنامه¬هاي متعدد توسعه در كشور، تدوين و ابلاغ سند چشم¬انداز بيست ساله جمهوري اسلامي ايران، هنوز يك الگوي بومي متناسب با مقتضيات تاريخي، جغرافيايي و فرهنگي كشور براي توسعه طراحي نشده است، به تعبيري ديگر كشور چشم انداز دارد، ولي نظريه توسعه اقتصادي، اجتماعي جامع ندارد. محققان داخلي با آزمون و خطاء چه در برنامه¬هاي قبل و بعد از انقلاب اسلامي در جستجوي اكسير توسعه كشور بوده¬اند. اكنون كه در آستانه برنامه ششم توسعه قرار داريم، كارشناسان درصددند، اين برنامه را براساس واقعيت¬هاي موجود در عرصه بين¬الملل تدوين كنند. با عنايت به نقش و جايگاه روستاها در فرآيندهاي توسعه، موجب توجه به توسعه روستايي و حتي تقدم آن بر توسعه شهري شده است. هدف اين مقاله، تحليل پنج برنامه توسعه جمهوري اسلامي ايران در بعد از انقلاب از نظر محتواي برنامه¬ها به ويژه از زاويه توسعه پايدار روستايي«1368-1394» و الگوي بومي توسعه اسلامي- ايراني مي¬باشد. با عنايت به هدف و موضوع مورد مطالعه كاربست فرضيه تحقيق به اين صورت تبيين شده است: بنظر مي¬رسد رويكرد برنامه¬هاي توسعه جمهوري اسلامي ايران در راستاي پارادايم توسعه پايدار روستايي ¬باشد. روش¬شناسي تحقيق توصيفي- تحليلي با استفاده از اسناد برنامه¬هاي پنج ساله بعد از انقلاب مي¬باشد. نتايج كلي تحقيق برنامه¬هاي پنج ساله توسعه بعد از انقلاب نشان مي¬دهد، رويكرد برنامه¬هاي توسعه از رشد كمي، به رشد كيفي، دانايي محور، و الگوي توسعه اسلامي – ايراني و اقتصاد مقاومتي در حال تغيير است.

Despite the fact that many development programs have been conducted in our country, our cultural geography has not been designed yet. In other word, the country has vision but not economic and social theory. Iranian scholars before and after Islamic Revolution tried to find a solution for Iran’s development dilemma. Now we are on the eve of 6th development program and experts are doing their best to develop it based on existing facts at international system. The importance of rural development and its role in development grabbed attention of experts in a way that they give priority to rural development than city development. This article is about to make elaboration of past 5 development programs after Islamic Revolution in general and from sustainable development perspective of rural areas in particular (1989-2015). Regarding the goal and subject of current research the implication of this research assumption has been explained like this: it seems that the approach of Iran’s development program has aimed at sustainable developments of rural areas. The methodology of this research is descriptive-analytical and is based on post Islamic Revolution 5 year development programs. Our general findings based on 5 years development programs indicates that after Islamic Revolution the approach of development programs is changing from quantitative growth to qualitative, knowledge-based and Islamic-Iranian model.