تحليل مخاطره محيطي زلزله بر مبناي پدافند غير عامل (نمونه موردي: شهرهاي استان كرمان)

Earthquake Environmental Risk Analysis Based on Inactive Defense (Case Study: Kerman Province)

كشور ايران به لحاظ موقعيت جغرافيايي از مستعدترين مناطق جهان از نظر بروز مخاطرات طبيعي و به ويژه زمين لرزه است، به طوري كه از نظر ميانگين سالانه بيشترين تعداد مطلق جمعيت در معرض خطر زمين لرزه، در جايگاه هفتم آسيا و سيزدهم جهان قرار دارد. از طرف ديگر 32 درصد از مساحت، 70 درصد از جمعيت و 67 درصد از توليد ناخالص كشور در مناطق واقع در معرض مخاطره طبيعي زلزله قرار دارند. كشور ايران با گسلهاي متعدد و مهمي كه دارد همواره مستعد مواجهه با اين رخداد طبيعي و هولناك است و در زمره مناطقي پر خطر از حيث امكان وقوع زلزله قرار گرفته است. تاريخ و علم هر دو نشان داده كه هيچ جاي ايران مصون از مخاطرات طبيعي نيست و وقوع آن در آينده اجتناب ناپذير است. بر اين اساس بايد بررسي¬هاي دقيق محيطي و مخاطرات آن توسط انسان¬ها صورت گرفته و براي كيفيت مطلوب زندگي خود سعي نمايند. در حقيقت بايد با استفاده از برنامه¬هاي جامع مديريت بحران مي¬توان با به كار¬گيري اقدامات موثر همراه با طرح¬هاي كاربردي و كم هزينه و چند منظوره در مرحله آمادگي قبل از بحران، به ميزان زيادي از شدت و گستردگي خسارات و تلفات ناشي از خطرات كاست. از مهم¬ترين اين تمهيدات، بكارگيري اصول پدافند غير¬عامل به عنوان راهكاري جهت كاهش خطر پذيري در برابر خطرات مختلف و افزايش كارايي پس از وقوع خطر است. لذا در اين مقاله با روش توصيفي – تحليلي به جمع آوري اطلاعات پرداخته شد و سپس با استفاده از نرم افزارهاي آماري نظير EXCElو SPSS به تحليل آماري تراكم گسل ها و حريم قانوني آن ها در محدوده هاي شهري پرداخته شد. در نهايت نيز با استفاده از نرم افزارهاي Arc GIS و Global Mapper اقدام به ترسيم، سه بعدي سازي و پهنه بندي مخاطره محيطي زلزله در محدوده مطالعاتي نموديم. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد بيشترين ميزان مخاطره زلزله در شمال و شمال شرق استان دقيقا در همان محل هايي كه تراكم گسل ها و طول آنها به حداكثر مي رسد، مشاهده مي گردند.

Iran is in terms of geographic position of the most prone areas of the world in terms of natural hazards, especially earthquakes, so that in terms of the annual average, the highest absolute population of the earthquake risk is in the seventh place of Asia and thirteenth of the world. On the other hand, 32% of the area, 70% of the population and 67% of the country s gross domestic product are located in areas exposed to the natural hazard of the earthquake. Iran, with numerous and important faults, is always prone to encounter this natural and terrible incident and is among the most dangerous areas of the possibility of an earthquake.Both history and science have shown that anywhere in Iran is not immune from natural hazards and its occurrence in the future is inevitable. Accordingly, careful studies of the environment and its hazards have to be made by humans and should be aimed at optimal quality of life. In fact, using comprehensive crisis management plans can be applied to effective measures with low-cost, multi-purpose, pre-crisis and pre-crisis multi-purpose plans, to a large extent on the severity and extent of damages and Losses due to dangers. One of the most important of these measures is the use of non-operational defense principles as a way to reduce risk against various hazards and increase efficiency after the occurrence of a hazard. Therefore, in this paper, descriptive-analytic method was used to collect information. Then, using statistical software such as EXCEl and SPSS, statistical analysis of faults density and their legal area in urban areas was considered. Finally, using Arc GIS and Global Mapper software, we designed, mapped, mapped and mapped the earthquake hazard in the study area. The research findings show that the highest earthquake hazard in the north and northeast of the province is observed exactly in the places where the density of faults and their length reaches maximum.