كليدواژه :
خشكسالي , جوامع روستايي , آينده نگاري , روستانشيني
چكيده فارسي :
چكيده
خشكسالي را به معناي كمبود بارش در يك مدت زمان طولاني و كاهش منابع آبي تعريف كرده¬اند. يكي از مهمترين چالش-هايي كه امروز ساكنان كره زمين و از جمله كشور ما را تهديد مي¬كند، پديده خشكسالي است. اين مخاطره موضوعي تاريخي و همراه هميشگي اقليم جغرافياي ايران است و متأسفانه بعلت عدم مديريت منابع آب كشور اين مخاطره خزنده امنيت ملي را تهديد مي¬كند. خشكسالي- يكي از مهمترين محدوديت¬هاي موثر بر امنيت غذايي و امرارمعاش بيش از دو ميليارد نفر از مردم ساكنان نواحي خشك كه بيش از 41 درصد سطح كره زمين را تشكيل مي¬دهد- قابل توجه است. براي روشن¬شدن عمق فاجعه، به برخي از آمارهاي موجود اشاره مي¬شود: كل جمعيت كشور در سال ١٣٩٥ به ٧٩ ميليون و ٩٢٦ هزار و ٢٧٠ رسيد كه نسبت به سال ١٣٩٠ نزديك به ٤ ميليون و ٧٧٦ هزار نفر افزايش يافته است. همچنين جمعيت ساكن در نقاط شهري در سال ١٣٩٥ معادل ٥٩ ميليون و ١٤٦ هزار و ٨٤٧ نفر بوده است كه نسبت به سال ١٣٩٠ معادل ٥ ميليون و ٥٠٠ هزار و ١٨٦ نفر افزايش يافته است. جمعيت ساكن در نقاط روستايي، ولي با كاهش محسوسي رو به رو بوده است. در سال ١٣٩٥ معادل ٢٠ ميليون و ٧٣٠ هزار و ٦٢٥ نفر ساكن در روستاها بوده‌اند كه نسبت به سال ١٣٩٠ معادل ٧٧٢ هزار و ٣٨٣ نفر كاهش يافته است. همچنين نسبت روستانشيني جمعيت در سال ١٣٩٥ معادل ٢٥.٩ درصد رسيده است كه منفي ٢.٧ درصد نسبت به سال ١٣٩٠ كاهش يافته است. از اين تعداد روستاهاي كشور 62 هزار و 284 روستاي داراي سكنه و 30هزار روستا خالي از سكنه مي¬باشد. هر 5 سال به طور متوسط 700هزار نفر كاهش جمعيت روستايي اتفاق افتاده است. از سال 1375 600 روستا تبديل به شهر و حدود 19 ميليون نفر به شهرها مهاجرت كرده¬اند. نتيجه مهاجرت روستاييان به شهر مي¬تواند منجر به كاهش محصولات راهبردي، كاهش افراد فعال در بخش كشاورزي، ايجاد اختلال در چرخه اقتصادي و هجوم خيل بيكاران روستاها به شهرها و در نتيجه تبديل فقراي روستايي به فقراي شهري و حاكم¬شدن بي¬اعتمادي به برنامه¬هاي پنج ساله توسعه در كشور از طرف روستائيان است. در اين راستا كارشناسان و نخبگان دانشگاهي معتقدند كه از جمله راهكارهايي براي ماندگاري جمعيت در روستاها مي¬توان مطرح كرد: تهيه نقش آمايش سرزمين و ترسيم افق چشم¬انداز، تجميع روستاها و آبادي¬هاي كوچك، تاسيس سازمان عمران و توسعه روستايي براي آينده روستاهاي كشور است. با همه تفاسير و با خشكسالي كه بخش اعظم كشور را درگير خود نموده؛ بعلت ماهيت توليدي و اهميت اقتصاد روستايي هرگز جمعيت روستايي به صفر نخواهد رسيد، اگرچه در اين مسير كشور نيز از تركش¬هاي اين پديده طبيعي بي¬نصيب نخواهد بود.
چكيده لاتين :
Drought has defined a shortage of rainfall over a long period of time and reduced water resources. One of the major challenges that today threatens the inhabitants of the planet and our country is the drought. This risk is a historical and permanent issue of the geographic climate of Iran and unfortunately due to lack of water resources management, this reputable threat threatens national security. Drought - One of the most important limitations affecting food security and the livelihoods of more than two billion people is the inhabitants of the dry areas, which make up more than 41% of the Earth s surface. In order to clarify the depth of the disaster, some of the available statistics are mentioned: the total population of the country in the year 1395 reached 79, 926, 270, which has increased by nearly 4,776,000 since 1390. Also, the population living in urban areas in 1959 was 59 million and 146 thousand and 847 people, which has increased by 5,500,000 and 186 people in 1390. The population living in rural areas has declined substantially. In 1395, there were 20 million 730 thousand and 625 people living in villages, which decreased to 772 thousand and 383 people in 1390. Also, the village population ratio in the year 1395 reached 25.9 percent, which is down 2.7 percent from 1390. Of these villages, the country has 62 thousand and 284 villages inhabited and 30 thousand villages vacated. Every 5 years there has been an average of 700,000 people dropping rural populations. Since 1996, 600 villages have become cities and about 19 million have migrated to cities. The result of the migration of villagers to the city could lead to a reduction in strategic products, a decrease in active people in the agricultural sector, disturbances in the economic cycle, and the plight of unemployed villagers in cities, resulting in the conversion of rural poor to urban poor and the lack of trust Five-year development plans in the country are from the villagers. In this regard, the experts and academic elites believe that among the strategies for survival of the population in villages can be arranged: the preparation of the role of landscaping and the projection of the landscape, the combination of villages and small villages, the establishment of rural development and development for the future Villages of the country. With all the interpretations and droughts that have affected much of the country, the rural economy will never fall to zero due to the nature of production and the importance of rural economy, although this country s path to this natural phenomenon will not be eroded.
