تاب آوري در قرآن كريم

هدف: بررسي تطبيقي آيات قرآن با مطالعات روان شناسي در زمينه تاب آوري است. روش تحقيق: به صورت كتابخانه اي و تحليلي-توصيفي است. مهم ترين يافته : در قرآن سه واژة «صبر، حلم و استقامت» نزديك ترين واژه ها به مفهوم تاب آوري است. «تاب آوري» در لغت به معناي «توانايي در بازگشت به حالت اوليه بعد از انحناء» است و «تاب آور» كسي است كه در شرايط چالش برانگيز بتواند با تعامل مثبت هيجاني، عاطفي و شناختي، خود را با شرايط سازگار نموده و به تعادل اوليه برسد. نتايج: از عوامل تاب آوري در قرآن مي توان به :«داشتن هدف در زندگي، ايمان، عزت نفس، هوش، خودكارآمدي و خودباوري، مهارت حل مسأله، اميدواري و ...» اشاره كرد؛ از پيامدهاي تاب آوري در قرآن نيز مي توان «پيشرفت اجتماعي، بروز رفتارهاي مطلوب، شادكامي، عدم پريشاني و خويشتن داري» را نام برد. هم چنين در ويژگيهاي افراد تاب آور، خصوصياتي از قبيل «خوش بيني و مثبت انديشي، حس همبستگي، تسلط بر خود؛ عملكرد عقلاني داشتن» در قرآن قابل توجه است. از نظر لغوي، واژه «استقامت»، با تاب آوري قرابت بيشتري دارد اما در قرآن واژة «صبر» كاربرد و تناسب بيشتري با موضوع تاب آوري دارد. هرچند واژة «حلم» در قرآن با مفهوم تاب آوري تناسب زيادي ندارد، اما براساس تعاليم قرآني «حلم و صبر» مقدمة تاب آوري است يعني اگر كسي عاري از اين دو صفت باشد، هرگز نمي تواند به تاب آوري مطلوب نائل آيد. از نگاه قرآن استقامت داشتن، مهم ترين گام براي رسيدن به تاب آوري است؛ بنابراين كسي كه استقامت دارد، از صبر و حلم كافي برخوردار است. در پايان پيشنهاد مي شود، پژوهشي تطبيقي با مطالعات به روز روان شناسي تحت عنوان «موانع تاب آوري از نگاه قرآن» انجام شود.