ويژگي هاي لازم مناظره كننده از ديدگاه امام رضا (ع)

مكتب اسلام از آزادى انديشه و پرسش و نقد در مسائل علمي و مذهبى استقبال كرده ، از همين روي ائمه(ع)، بويژه امام رضا(ع) با سران مذاهب، اديان و شبهه افكنان، مناظره داشته و روح آزاد منشي و وسعت نظر در بحث را به همگان نشان داده اند. شاگردان و پيروان ايشان نيز به تأسي از آنها در مناظرات شركت جسته اند ، از جمله آنها مي توان به مناظره حسنيه شاگرد امام صادق(ع) و كنيز هارون با ابراهيم وزير و پيروزي حسنيه بر وي اشاره نمود.از مناظرات امام رضا(ع) برمي آيد كه علاوه بر لزوم رعايت اصول ضروري مناظره ، خود مناظره كننده نيز بايد از ويژگي هاي خاصي ، چون توكل، رأفت، حلم، حسن نيت، احترام به طرف مقابل و...برخوردار باشد. اين ويژگي ها از مهم ترين دلايل موفقيت آن حضرت در تأثير برطرف‏ مقابل بوده و موجب شده كه حتي دشمنان شيفته و مجذوب ايشان شوند. از مناظرات امام رضا(ع) ، از جمله مناظره ايشان با فردي كه پيش از مناظره به قصد صدمه خنجري زهر آگين همراه خود داشته و توبه وي پس از مناظره با امام (ع) بر مي آيد كه نقش مناظرات در ايجاد صميميت و نزديكي افراد و مذاهب به يكديگر و نيز دركاهش و جلوگيري از خشونت ، همچنين توليد علم و نشاط علمي – بويژه با توجه به آن كه غالب سخنان آن حضرت در سه سال آخر عمر شريفشان و در قالب مناظره بيان شده-انكار ناپذير است، از همين روي در پي مناظره‏هاي آن حضرت يكي از پوياترين كانون‌هاي علوم اسلامي شيعه، درخراسان ايجاد شد كه در دوره‏هاي بعد، به حفاظت از اسلام و شيعه و تبليغ آن پرداخت.