اعتبار‌سنجي نتايج استفاده از تخمين‌گر‌هاي وزن‌دهي معكوس فاصله و كريجينگ در بررسي پراكنش مكاني

validation of results using inverse distance weightening and kriging estimators in assessment of spatial distribution of lead in urban area of zanjan county

روند كنوني آلودگي خاك‌ها با فلزات سنگين در پژوهش‌هاي خاك‌شناختي اهميت خاصي دارد. در دهه‌هاي اخير روش‌هاي بسياري براي شناخت و نقشه‌برداري خصوصيات خاك به وجود آمده كه در اين ميان ‌مي‌توان به روش‌هاي زمين‌آماري اشاره كرد. در اين پژوهش كارايي دو روش كريجينگ معمولي و وزن‌دهي معكوس فاصله در برآورد عنصر سرب مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. 100 نمونه خاك به صورت سطحي (عمق صفر تا 10 سانتي‌متر) و با فواصل منظم 500 متر در 500 متر از مناطق شهري زنجان جمع‌آوري و مقادير كل و قابل‌جذب اين عنصر در آن‌ها اندازه‌گيري شد. براي نرمال‌سازي داده‌ها از رويكرد Box-Cox استفاده شد. نتايج نشان داد مدل كروي بهترين مدل توصيف‌كننده تغييرات مكاني اين عنصر است. نتايج حاكي از آن بود كه اگرچه روش وزن‌دهي معكوس فاصله روش مناسبي براي برآورد آلودگي است ولي روش كريجينگ بهترين روش درون‌يابي بوده و دقت بالاتري در مقايسه با روش وزن‌دهي معكوس فاصله دارد.

Increasing soil pollution due to heavy metals is a major concern of present day soil research. In recent decades many methods are presented to identify and mapping based on computer software that among these methods can be named Geostatistical methods. In This study evaluates the efficiency of two methods Kriging, and IDW, in addition compares them together. Based on these, 100 soil samples regularly spaced grid pattern with an interval of 500 meters collected from topsoil (0-10 cm) in the urban area of Zanjan. Total and available forms of Pb were measured for the samples. The Box-Cox transformation technique was applied to normalize the data. The results showed that spherical model revealed the best result for describing the spatial variability of Pb. Results showed that Kriging was the best interpolation method which showed the higher accuracy in estimating of data compared to IDW methods although IDW was also as a suitable method to estimate the Pb element.