عرفي و ارزيابي مدل‌هايي از توسعه نزد انديشمندان مسلمان

نظريه توسعه در هر حوزه اعم از سياست، اقتصاد، اجتماع و فرهنگ، مبتني بر مباني هستي‌شناختي، معرفت‌شناختي، روش شناسی و ارزش‌شناختي خاص خود است. اين مباني، چارچوب‌هاي فلسفي و پارادايمي منحصر به خود را ابلاغ می نمایند. بر اين اساس، زماني كه از توسعه غربي سخن به ميان مي‌آيد، لازم است كه به نظریات حاكم بر آن توجه نمود كه خود ریشه در مبانی پارادایمی خاصی دارد. به همين نسبت نيز، توسعة اسلامي، سازه‌اي مفهومي است كه تفاوت مبنايي آن از ساير نظريات مربوط به مبانی پارادایمی آن خواهد بود. با توجه به این امر، برخي از انديشمندان مسلمان به تبيين مدل‌هايي از توسعه اسلامي پرداخته‌اند. مقاله حاضر به معرفي مدل ضياء الدين سردار با عنوان پروژه عمران و همچنين مدل عسكري و ميرآخور با عنوان مدل فراچارچوب مي‌پردازد. مبناي اين دو مدل دولت مدينه پيامبر (ص) مي‌باشد. در اين مقاله، با رویكردی اسنادی، ضمن معرفي و نقد دو ديدگاه، به سوالات مبنایی در توسعه اسلامی پرداخته خواهد شد.