آگاهي از بررسيِ كميِ روابط خارجيِ در تحقيقات جديد، گامي مؤثر در راستاي الگوي پايه پيشرفت در حوزۀ تاريخ (مطالعه موردي دورۀ شاهرخِ تيموري)

از جمله موضوعات مطرح در حوزه الگوي پيشرفت در مطالعات علوم انساني و بهويژه رشتۀ تاريخ، آگاهي از تحقيقات صورت پذيرفته در زمينۀ روابط خارجي در ادوار گوناگونِ محسوب ميگردد. چراكه از سوي ميتوان به چشماندازي روشن براي مطالعاتي منسجم و به دور از تكرارِ مكررات در راستاي پيشرفت علمي كشور دست يافت. يكي از ويژگيهاي دورۀ حكمرانيِ شاهرخ (850-807ق)، روابط خارجي نسبتا گسترده ميباشد. هدف از اين پژوهش بررسي ميزان پرداختن به اين روابط از سوي پژوهشگران، در سه قالبِ: كتاب، پاياننامه و مقالات با بهرهگيري از روش توصيفي و سپس رويكرد كمي در بررسي ميزان اشاره به اين روابط ميباشد. پرسش مطروحه بر اين محور قرار دارد كه با توجه به گزارشهاي تاريخيِ موجود در منابع دست اول، محققين تا چه ميزان به روابط خارجي در اين دوره پرداخته و متعاقبا چه موضوعاتي را مورد توجه قرار دادهاند. يافتهها حاكي از آن است كه در منابع تحقيقاتي، از نظر كمي بهترتيب توجه بر روابط دربار شاهرخ با چين، مصر، هند و عثماني قرار دارد. همچنين علل اين روابط، گسترش تجارت و حفظ امنيت مرزها (چين)، اظهار تابعيت و مبادلات بازرگاني (هند) انگيزههاي مذهبي همچون پوشش كعبه (مصر) و حفظِ حمايتِ سياسي در برخورد با دولت ثالث (عثماني)، بيان گرديدهاست. مقاله حاضر بر اين موضوع تاكيد دارد كه با بررسي كميِ آثار موجود در اين حوزه و با توجه به اهميت روابط خارجي در تاريخ ايران و بهويژه دورۀ شاهرخ، نيازمند مداقه و بازنگري جدي در طرح موضوعاتي در اين زمينه بوده و پژوهش در اين حوزه با بهرهگيري از متون تاريخي نيازمند بررسيهاي نوين، با رويكردِ ميان رشتهاي با محوريتِ اقتصاد، سياست و فرهنگ ميباشد.