جايگاه نوع‌دوستي در رفتار اقتصادي از منظر اسلام؛ اخلاق يكي از اركان الگوي پيشرفت اقتصادي

از منظر منابع اسلامي نوع دوستي بعنوان يكي از صفات و ارزش هاي اخلاق انساني در الگوي رشد و هم افزايي اقتصادي و پيشرفتِ فرد و جامعه اسلامي معرفي مي شود. نوع‌دوستي، هم‏دردى، هم‏‌آهنگي، هم‏نوايى و مشاركت در منافع ديگران، يكى از خصايص بارز و برجستۀ اخلاق اسلامي است. از آنجا كه اقتصاد مطالعۀ رفتار انسان است در پژوهش حاضر نوع دوستي و نفع رساني به ديگران در رفتار اقتصادي با رويكرد اسلامي مورد بررسي قرار گرفته است. در اين تحقيق با مراجعه به منابع اسلامي، نوع دوستي بعنوان يكي از ارزش هاي اخلاقي استخراج و در دو قسم واجب و مستحب تشريح شده است و سپس زواياي هر يك به اختصار تبيين شده است. هدف پژوهش حاضر تبيين و دسته بندي آموزه هاي نوع‌دوستانۀ اسلامي در رفتار اقتصادي براي نشان دادن الگوي اسلامي با رويكرد اقتصاد اخلاقي در تقابل با رويكرد اقتصاد متعارف است. روش از نوع تحليل محتوا بوده و به همين منظور با مراجعه به منابع اسلامي، مفاهيم و مصاديق نوع دوستي شناسايي و دسته بندي شده است. يافته‌ها نشان داد كه رفتار نوع‌دوستانۀ اسلامي در دو دسته بندي الزام آور به عبارت ديگر واجبات شرعي مانند خمس، زكات و ...و دسته اختياري مورد الزام و تاكيد و تشويق آموزه هاي ديني است و در غالب موارد در تقابل با توصيه ها و آموزه هاي متعارف است. بحث و نتيجه‌گيري: رويكرد نوع‌دوستي اسلامي كه در مقابل حداكثرسازي نفع شخصي در اقتصاد متعارف قرار گرفته است و رفتار اقتصادي يك فرد مسلمان منطبق بر الگوي اخلاق اسلامي مي‌تواند علي رغم تامين سود و منفعت فرد، منجر كمك به انتفاع به غير و در نتيجه افزايش پيامد هاي جامعه و رشد و پيشرفت بيشتر جامعه اسلامي گردد.