مطالعه اقليم ديرينه و واكنش متقابل اقليم، انسان و محيط‌زيست در سواحل شمالي تنگه هرمز

بازسازي تغييرات اقليمي گذشته مي‌تواند اطلاعات ارزشمندي در رابطه با زمان، بزرگي و دلايل تغييرات اقليم در اختيار ما قرار دهد. ازآنجاكه بررسي مستقيم دستگاهي تغييرات اقليمي و تراز سطح آب دريا تنها براي چند دهۀ گذشته امكان‌پذير است، لذا نشانگرهاي اين تغييرات در گذشته مي‌تواند درك بهتري از ماهيت تغييرات اقليمي سده‌ها و هزاره‌هاي گذشته و دلايل آن در اختيار ما قرار دهد. افزايش دما در دهه‌هاي اخير در اثر پديدۀ گلخانه‌اي كه به‌صورت غيريكنواخت در جو و اقيانوس‌ها توزيع شده است، منجر به تغيير الگو‌هاي جوي، جريان‌هاي اقيانوسي و فراواني توفان‌ها و ديگر وقايع شديد آب‌وهوايي گرديده است. اين عوامل توانايي تأثير بر روي محيط خورها را دارند كه به‌صورت تغيير سرعت و حجم آب شيرين ورودي، نوع رسوبات، تنوع و ميزان موجودات زنده و پوشش گياهي نمايان مي‌‌گردد. خورها محيط‌هاي ساحلي پويايي هستند كه شرايط اقليمي منطقه‌اي، تغييرات جزر و مدي، رژيم باد و جريان‌هاي اقيانوسي غالب، منجر به ايجاد شرايط محيطي شيميايي، فيزيكي و زيستي متنوعي در بازه‌هاي زماني مختلف در آن‌ها مي‌شود كه در رسوبات آن‌ها ثبت مي‌گردد و قابل‌بازسازي است. در مقياس جهاني، مطالعۀ تغييرات طولاني مدت محيطي در خورها، همواره در سايه مطالعات مشابه در خشكي‌ها و درياچه‌ها قرار داشته است. در سال‌هاي اخير، اين دست مطالعات كه صرفاً جهت محيط‌هاي درياچه‌اي ساماندهي شده، در محيط خورها نيز به كار گرفته مي‌شود. با توجه به اين‌كه اين دست مطالعات حتي در مقياس جهاني مطالعاتي جديد هستند، در كشور ما ندرتاً و در مقياس بسيار محدودي انجام ‌شده و اغلب معطوف به سواحل شمال كشور است. منطقه حفاظت‌شده خور خوران، در تنگه خوران و در دهانه تعدادي رودخانه‌هاي فصلي در استان هرمزگان واقع شده است. اين ناحيه در اثر بالا آمدن سطح آب دريا در اوايل هولوسن در نواحي پست بين جزيرۀ قشم و سواحل جنوبي ايران (بندر خمير و پهل) ايجاد شده است و ازاين‌جهت مي‌تواند محيطي بسيار مناسب جهت مطالعات تغييرات اقليمي- محيطي و همچنين تراز سطح آب دريا در چند هزار سال گذشته و نقش فعاليت‌هاي انساني در اين زيست‌بوم حساس و حفاظت‌شده باشد. در اين مطالعه سعي مي‌گردد تا با بررسي رسوب‌شناسي، زيست‌بوم‌شناسي، ژئوشيمي آلي و پالينولوژي مغزه‌هاي رسوبي برداشت شده از خور خوران، شرايط اقليم- محيطي و همچنين تراز سطح آب دريا در چند هزار سال گذشته بازسازي گردد