اثر گرمايش بر ماكروبنتوزهاي خليج فارس ( بوشهر)

تغييرات اقليمي و گرمايش جهاني از پديده‌هاي رو به رشد در سال‌هاي اخير است كه موجب برهم زدن تعادل اكولوژيكي طبيعت شده است. زمين در حال گرم شدن است و در پي اين روند تا صد سال آينده دماي كرۀ زمين 34-3 درجه افزايش مي‌‌يابد. دما يكي از پارامترهاي مهم اكولوژيك است، خصوصيات فيزيكي و شيميايي ‌‌آب را تحت تأثير قرار مي‌‌دهد و از اين طريق بر اكوسيستم‌هاي دريايي و ساختار اجتماعات آن‌ها مؤثر است. در مطالعه حاضر آب گرم خروجي نيروگاه بوشهر بر فراواني، تنوع گونه‌اي و ساختار جمعيتي ماكروبنتوزها بررسي شد. بدين منظور، با استفاده از گرب ون وين به مساحت 0/25 متر‌مربع، نمونه‌هاي ماكروبنتوز از 9 ايستگاه با 3 تكرار در هر ايستگاه و در دو فصل تابستان و زمستان 93 جمع‌آوري شد. در اين مطالعه درمجموع تعداد 1324 فرد شمارش شد كه اين تعداد شامل 120 جنس از 103 خانواده است. پرتاران، سخت‌پوستان، شكم‌پايان، دوكفه‌اي‌ها، خارپوستان و مرجانيان به ترتيب بيشترين سهم را در فراواني نمونه‌هاي شناسايي شده برخوردار بودند. فراواني كل ماكروبنتوزها و همچنين تعداد گونه‌ها بدون در نظر گرفتن ايستگاه تحت تأثير دما، در زمستان بيشتر از تابستان بود. فراواني كل و تعداد گونه‌‌ها در ايستگاه تحت تأثير آب گرم و در فصل تابستان بيشتر از زمستان گزارش شد. نتايج حاصل از دانه‌بندي رسوبات، جنس بستر منطقه را از سيلت نشان داد. نتايج آناليز واريانس دوطرفه نشان داد كه اثر ايستگاه، فصل و همچنين اثر متقابل آن‌ها بر فراواني كل معني‌دار است. همچنين اثر فصل و اثر متقابل آن با ايستگاه بر غناي گونه‌اي معني‌دار است ولي اثر ايستگاه بر غناي گونه‌اي معني‌دار نيست. نتايج حاصل از PERMANOVA تفاوت معناداري را در ساختار و تركيب گونه‌اي جمعيت ماكروبنتوزها را در بين ايستگاه‌ها و دو فصل نشان داد. در الگوي پراكنش ماكروبنتوزها ايستگاه تحت تأثير در فصل تابستان از سايرين جدا شد. در تابستان افزايش 3 درجه‌اي دماي ايستگاه تحت تأثير نسبت به محيط اطراف موجب افزايش فراواني ماكروبنتوزها شد، اما در زمستآن‌كه اختلاف دماي اين ايستگاه با محيط اطراف كمتر از 1 درجه است، فراواني ماكرو بنتوزها تغيير زيادي نشان نداد. بر اساس يافته‌هاي اين مطالعه افزايش دماي 3 درجه‌اي آب در اثر گرمايش جهاني، مي‌تواند بر ساختار، تنوع و فراواني ماكروبنتوزها درخليج فارس تأثير بگذارد و فراواني آن‌ها را در قرن آينده افزايش دهد. البته ميزان و نوع اثر اين گرمايش بر ماكروبنتوزها‌ به عوامل متعدد ازجمله عوامل غير زنده (مثل اسيدي شدن آب‌ها، تغييرات شوري، ميزان نوترينت‌ها و اكسيژن محلول)، برهم‌كنش عوامل زنده و غير زنده، برهم‌كنش عوامل زنده با يكديگر، گونه‌هاي مهاجم، بيماري‌ها و همچنين ميزان انعطاف‌پذيري و سازگاري اين موجودات با تغييرات جديد بستگي دارد.