ارزيابي پيامد‌هاي تغيير اقليم و تغييرات اكولوژيك زيستگاه‌هاي جزيره‌اي خليج فارس و تنگه‌هرمز

سيستم‌هاي ساحلي و جزيره‌اي به دليل شرايط زيست‌محيطي منحصر به‌فرد آب‌هاي كم‌عمق و زمينه‌هاي مساعد فعاليت‌هاي توسعه‌اي، براي بهبود پايدار جوامع زيستي ضروري بوده و بسياري از گونه‌هاي حفاظت‌شده و يا در معرض خطر از زيستگاه‌هاي اين مناطق استفاده مي‌كنند. چنين ويژگي‌هايي سبب تمركز انسان و مجموعه خدماتي وابسته به آن در نواحي كرانه‌اي گرديده و توسعه اين روند فضاي ناحيۀ‌ ساحلي را متحول ساخته و به تدريج اشكال طبيعي و زيستگاه‌هاي ويژه جاي خود را به مناظر انسان‌ساخت داده است. تخريب و كاهش زيستگاه‌ها عامل اصلي كاهش تنوع زيستي بوده و درنتيجه اثرات انساني در مقياس زيستگاه به‌طور مؤثر قابل بررسي بوده و مي‌تواند در چارچوب مديريت اكوسيستم – گونه محور مديريت ‌شود، لذا ضروري است زيستگاه‌هاي متنوع در بخش ساحلي - دريايي جزيره در قبال اين پيامدها مطالعه شود تا فعاليت‌ها بر طبيعت آن منطبق باشد. اهميت و ضرورت انجام اين پژوهش عبارت است از: شناسايي مناطق حساس و آسيب‌پذير و چشم‌اندازهاي طبيعي و گردشگري، تعيين ويژگي‌هاي انحصاري و كاربري‌هاي ساحل، حفاظت و احياء زيست‌بوم‌ها و ذخاير ژنتيكي جانوري و گياهي ساحلي – دريايي، شناخت تهديدات زيست‌محيطي و ارتقاء ظرفيت مقابله با مخاطرات و آسيب‌ها. طبقه‌بندي زيستگاهي براي ارائه گزارش مديريتي، ايجاد نقشه و تحليل جامع داده‌هاي اكولوژيكي مورد نياز است. ايجاد نقشه‌ زيستگاه‌هاي ساحلي - دريايي، به ارزيابي اثرات فعاليت‌هاي انساني بر ناحيه ساحلي، طرح برنامه‌هاي نظارتي و حفاظتي و همچنين مدل‌سازي اكوسيستمي كمك مي‌كند. در اين روش، دانش مديران و برنامه‌ريزان مناطق ساحلي براي به‌كارگيري روش‌هاي جديد مديريت حفاظت و بهره‌برداري بهينه مبتني بر توسعه پايدار افزايش مي‌‌يابد. به‌طوري‌كه پيامد‌هاي ناشي از پديدۀ تغيير افليم بر محيط‌زيست دريايي نيز طبق نيازها و منابع كاربران ( مسائل سياسي، اجتماعي – اقتصادي)، و با درنظر گرفتن ويژگي‌هاي زيستگاه‌ و بيوتاپ‌ (كوچكترين واحد زيستي زيستگاهي)، منجر به ابداع سيستم‌هاي طبقه‌بندي زيستگاهي متعدد بر اساس شرايط زماني و مكاني متفاوت شده است. بنابراين طبقه‌بندي زيستگاهي مي‌تواند با ايجاد انسجام در ارائه‌ اطلاعات مربوط به اكوسيستم‌ها نقشي اساسي را در مديريت آن‌ ايفاء كند. بدين منظور تهيه‌ اطلاعات لازم جهت ايجاد نقشه‌ مناطق حساس اكولوژيك و تهيه‌ بانك جامع اطلاعات زيستگاه‌هاي حساس و آسيب‌پذير، انجام مطالعات لازم جهت تعيين و اجراي طرح‌هاي بازسازي و احياي اكولوژيك در مناطق ساحلي و دريايي مورد توجه قرارگرفته است. اهداف پژوهش، طبقه‌بندي ناحيه ساحلي از ديدگاه اكولوژيك بر اساس معيارهاي استاندارد دو مولفه‌ مهم زمين‌ ريخت‌شناختي و پوشش زيستي است. در اين خصوص، نتايج به‌دست‌آمده به تفكيك نواحي جغرافيايي به‌صورت شناسايي و طبقه‌بندي استاندارد بيوتاپ‌ها در گروه‌هاي اصلي زمين ريخت‌شناسي، كدبندي بيوتاپ‌هاي ساحلي بر اساس مدل استاندارد اكولوژي، تعيين شاخص فراواني اكوسيستم‌هاي ساحلي و محدوده‌ تحت پوشش هر سيستم نسبت به كل منطقۀ‌ مورد بررسي، تعيين محدوده بيوتاپ‌ها در هر اكوسيستم و درصد هم‌پوشاني آن‌ها، و تعيين عوامل مؤثر بر ثبات و يا تخريب بيوتاپ‌ها به تفكيك عوامل انساني و طبيعي قابل ارائه است.