مناظره‎هاي سعدي

مناظره از فنون ادبي مورد توجّه در هر دوره‌اي است كه شاعران از ديرينه‌ترين زمان تا امروز براي بيان انديشه، مسائل فلسفي، سياسي و اجتماعي از آن بهره گرفته‌اند. براي تاثيرگذاري بيشتر بر ذهن مخاطب و به گونه‌اي بنيادين ساختن عقايد فلسفي و استدلالي از اين نوع ادبي سود جسته‌اند. از جمله شاخص و عناصر سازنده‌ي مناظره سوال و جواب در حوزه علم بيان و بديع و گفت‎وگو در حوزه‌ي ادبيّات داستاني است. گلستان سعدي از جمله آثار تعليمي و تربيتي است كه براي بيان آرا و افكار و تعليم به شيوه‌اي كه مورد پسند مخاطب قرار بگيرد به اين فن ادبي توجّه كرده و در قالب حكايت‌هاي منثور يا منظوم با استفاده از مناظره نكات اخلاقي و تعليمي را در قالب تمثيل با توجّه به ويژگي نماد‌گرايي و استدلالي بودن آن به‌كار‌گرفته است. در اين پژوهش كه به روش توصيفي و كتابخانه‌اي ارائه مي‌شود به بررسي مناظره‌هاي منظوم و منثور در گلستان سعدي پرداخته شده است . با وجود تفاوت‌هايي كه در سؤال و جواب و گفت‎وگو در علم بديع و بيان و در حوزه‏ي ادبيّات داستاني با مناظره ديده مي‌شود، هر دوي آن‎ها در اصل از عناصر سازنده و زير شاخه مناظره محسوب مي‌شوند.