نگاهي به بحور و اوزان عروضي اشعار فارسي گلستان

يكي از جنبه هاي مغفول در بررسي متون نثرِ فارسي و خصوصاً نثرهاي آميخته به نظم، نظير مقامات حميدي، بهارستان جامي و گلستان سعدي، كمتوجّهي منتقدان و پژوهشگران، به ابيات و اشعار آنها است. اين بيتوجّهي، نگارندگان را واداشت تا ابيات و اشعار فارسي گلستان سعدي را از منظر اوزان و بحور شعري بررسي نمايند و بر اساس آمار و ارقام بهدست آمده، به تجزيه و تحليل آن داده‌ها بپردازند. در اين مقاله آنچه قابل تأمّل به نظر رسيد، علاقه‌ي سعدي به اوزان مسدّس، ايجاز و اختصار و دقّت او در تلفيق متناسب اشعار از جنبه‌هاي گوناگون موسيقي بيروني و كناري، در متن منثور گلستان است. بديهي مي‌نمايد كه مطالعهي اين ابيات، از ديدگاههاي ديگر بلاغي نيز، در ترسيم شاكلهاي منسجم از جايگاه شعريِ نويسنده‌ي اين كتاب، بسيار قابل توجّه خواهد بود و از ديگر سو، شيوهي بررسيِ نگارنده در اين مقاله، شايد بتواند در مطالعاتِ مشابه متون منثور آميخته به نظم، الگويِ مناسبي را ارائه نمايد.