برآورد تنوع ژنتيكي و وراثت پذيري نسبت چربي به پروتئين شير گاوهاي هلشتاين در ايران با استفاده از مدل‌ تابعيت تصادفي

اصلاح‌نژاد گاوهاي شيري منجر به افزايش توليد شير شده است كه سبب شدت يافتن تعادل منفي انرژي در ابتداي زايش شده است. اندازه‌گيري مستقيم تعادل انرژي دشوار و پرهزينه است. اين موضوع سبب توجه به صفاتي مرتبط با تعادل انرژي مانند نسبت چربي به پروتئين شير شده كه اندازه‌گيري آن كم هزينه‌تر از اندازه‌گيري مستقيم تعادل انرژي در اوايل شيردهي مي‌باشد. از نقطه نظر مباني اصلاح نژاد ميزان تنوع ژنتيكي صفت و وراثت پذيري آن از اهميت زيادي برخوردار است. لذا هدف از مطالعه حاضر برآورد تنوع ژنتيكي و ميزان وراثت پذيري صفت نسبت چربي به پروتئين در گامه‌هاي مختلف شيردهي گاوهاي هلشتاين شكم اول در ايران با استفاده از مدل تابعيت تصادفي بود. داده‌هاي مورداستفاده در اين تحقيق شامل 1302984 ركورد روزآزمون متعلق به 149440 گاو هلشتاين شكم اول بود كه طي سال هاي 1374 تا 1395 خورشيدي زايش داشته‌اند. در مدل تابعيت تصادفي گروه همزمان گله-ماه‌ ركورد‌گيري، سن در زمان زايش و منحني شيردهي كل دام‌ها به عنوان اثرات ثابت در نظر گرفته شدند. اثرات تصادفي ژنتيكي افزايشي و محيطي دائم توسط چند جمله‌اي متعامد لژاندر با رتبه چهارم برازش داده شدند. نتايج حاصل نشان داد كه اين صفت داراي تنوع ژنتيكي مطلوبي است؛ اما به دليل پراكنش محيطي زياد، ميزان وراثت پذيري صفت در گامه هاي مختلف شيردهي پايين و بين 08/0-06/0 متغير بود. بيشترين و كمترين ميزان وراثت پذيري به ترتيب در گامه شش (083/0) و دوم شيردهي (061/0) برآورد گرديد. بنابراين به دليل تنوع ژنتيكي اين صفت پيشرفت ژنتيكي امكان پذير بوده اما به دليل وراثت پذيري پايين نياز به تعداد دختران بيشتري از هر گاو نر نسبت به صفات با وراثت پذيري بالاتر است.