معرفي ارقام اسپرس (Onobrychis sativa) مقاوم به خشكي براي احياء مراتع آسيب ديده جنگل‌هاي ارسباران

مراتع كشور از جمله ارسباران بدليل خشكي و خشكسالي از نظر سطح توليد روند نزولي را طي مي‌كند، بنابراين مطالعه اثرات تنش خشكي حائز اهميت است. براي مقابله با اين بحران¬¬ها و اصلاح و احياي مراتع و توليد علوفه در سطح وسيع شناخت ارقام پر محصول و متحمل به خشكي نباتات علوفه¬اي نظير اسپرس كه حداكثر بهره¬وري از آب را دارند، ضروري است. اسپرسOnobrychis sativa)) يكي از گياهان علوفه‌اي دايمي يا چند ساله است. اسپرس به علت سبز ماندن چندين ماهه و دارا بودن ريشه هاي عميق و تكثير به وسيله بذر و مقاومت زياد نسبت به خشكسالي و چراي مفرط و دوام چندين ساله از اهميت ويژه¬اي برخوردار است و مي¬تواند به منظور تامين علوفه به صورت تك¬كشتي و يا كشت مخلوط با ساير نباتات علوفه‌اي مورد استفاده قرار گيرد. از طرفي اين گياه در دام¬ها توليد نفخ نمي¬كند و خوشخوراك نيز مي¬باشد. در اين پژوهش، 44 اكوتيپ اسپرس از استان‌هاي مختلف كشور شامل آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، اردبيل، زنجان، همدان، كردستان، كرمانشاه، لرستان، اصفهان، تهران و استان مركزي مورد بررسي قرار گرفتند. در اجراي طرح، بستر كشت با عمليات شخم، ديسك و كرت بندي آماده گرديد. سپس 44 اكوتيپ اسپرس در نيمه دوم فروردين در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار كشت گرديد. پس از كاشت جهت جوانه زني بذور بطور يكسان آبياري شدند. بعد از جوانه¬زني هيچگونه آبياري صورت نگرفت. پس از دو سال يادداشت¬برداري از صفات عملكرد علوفه خشك، ارتفاع بوته، قدرت رشد، تاريخ گلدهي، نسبت برگ به ساقه و صفات كيفي شامل قابليت هضم، پروتئين خام، فيبر خام و... ارقام پرمحصول، سازگار و متحمل به خشكي كبوترآباد و سردشت به ترتيب با ميانگين عملكرد 2310 و2047 كيلوگرم در هكتار معرفي شدند.