ارزيابي زيستي و اقتصادي فندق (Corylus avellana) در جنگلهاي حوزه آبخيز كليبرچاي ارسباران

جنگلها نقش كليدي در معيشت افراد محلي در كشورهاي در حال توسعه بازي مي¬كنند. در اقتصاد روستايي و معيشتي، نقش محصولات غيرچوبي و متنوع جنگل در زندگي روزمره و رفاه ساكنين مناطق روستايي در سراسر جهان اهميت ويژه اي دارد. هدف از اين تحقيق، بررسي شاخص¬هاي كمي توليد و برداشت و نيز شاخص¬هاي ارزيابي مالي مانند درآمد خالص‏، سهم درآمد حاصل از برداشت ميوه از درآمد كل سالانه خانوار و ارزش افزوده مي¬باشد. داده¬هاي تحقيق با استفاده از سرشماري خانوارهاي روستا و نيز با استفاده از ابزارهاي پرسشنامه و مشاهدات مستقيم جمع آوري گرديد. داده هاي حاصل با استفاده از روش تحليل هزينه فايده مورد تحليل قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه توليد متوسط سالانه فندق در جنگلهاي منطقه حدود 395 كيلوگرم در سال در هكتار مي¬باشد در مقابل ميزان برداشت مردم محلي از اين گونه برابر با 131 كيلوگرم در سال و 10 كيلوگرم در هكتار در سال مي¬باشد. بدين ترتيب، تنها حدود 5/2 درصد از كل ميوه توليد شده فندق توسط ساكنين روستاهاي مورد مطالعه برداشت مي¬گردد. ميانگين درامد ناخالص سالانه خانوار از محل برداشت ميوه فندق در سال 1386، برابر با 291 هزار ريال مي¬باشد. ميانگين ارزش افزوده مرحله خام (4000 ريال در كيلوگرم) نسبت به ارزش افزوده كل (12300 ريال در كيلوگرم) حدود 35 درصد است. ميانگين ارزش افزوده فرآوري مرحله دوم (8000 ريال در كيلوگرم) نسبت به ارزش افزوده كل (12300 ريال در كيلوگرم) حدود 65 درصد است. ميانگين ارزش افزوده فرآوري مرحله دوم حدود دو برابر ميانگين ارزش افزوده مرحله خام مي¬باشد.