نقد و بررسي جايگاه حقوق شهروندي در فضاي سايبري

شهروندي امروزه به عنوان منزلتي اجتماعي تلقي مي شود و شهروند به عنوان عضو يك جامعه سياسي فردي است كه داراي حقوق و وظايفي در ارتباط با اين عضويت مي باشد. فضاي سايبري نيز كه از آن به فضاي مجازي تعبير مي‌شود، در اصطلاح به مجموعه‌اي از ارتباطات دروني انسان‌ها از طريق كامپيوتر و وسائل مخابراتي بدون در نظر گرفتن جغرافياي فيزيكي گفته مي شود. امروزه دنياي سايبري بسيار سريع‌تر از آنچه تصور مي شد فراگير شده و نه تنها ابزار آن وارد زندگي همگاني شده، بلكه به نوعي همه‌‌‌ي افراد را در خود جاي داده و حتي حكومتها نيز بسياري از خدمات خود را از طريق فضاي مجازي براي شهروندان خود فراهم مي كنند. درواقع امروزه شهروندان از همان حقوقي كه در فضاي واقعي برخوردارند، بايد در فضاي مجازي نيز بهره مند گردند. اين فضا داراي برخي ويژگي ها است كه به راحتي مي تواند بسياري از حقوق شهروندان از جمله حق خلوت و حريم خصوصي، امنيت مالي، حقوق معنوي افراد را تحت تاثير قرار دهد. در اين مقاله سعي خواهد شد ضمن بررسي جايگاه حقوق شهروندان در فضاي سايبري و ضرورت صيانت از آنها با نگاهي آسيب شناسانه جايگاه و حدود حقوق شهروندي در فضاي مجازي را در نظام حقوقي موجود مورد نقد و بررسي قرار دهيم. در مجموع، قوانين و مصوبات موجود در زمينه حقوق شهروندي در فضاي مجازي، حاوي نكات مثبت و منفي زيادي است و مي توانيم آنها را گامي در جهت تثبيت ايده شهروندي در دوران معاصر به حساب آوريم؛ اما نمي توان آنها را اقدامي جامع براي تضمين حقوق شهروندي در فضاي مجازي، محسوب داشت. نگارنده در انتها سعي مي-كند نكات و پيشنهاداتي را در خصوص صيانت و حفاظت هر چه بهتر حقوق شهروندان در فضاي سايبر ارائه دهد.