جايگاه و تبيين عشق در انديشه حكيم رازي و ابن سينا

The Place of Love in Hakim Razi s and Ibn Sina s Reflections

مفهوم عشق از مسائل مهم معرفتي دربين فيلسوفان و اهل معرفت بوده است. چگونگي سير تحول و تكامل آن دربين انديشمندان، حكيمان و عارفان مسلمان، بيانگر رشد مفهوم عشق و جايگاه معرفتي آن در فرهنگ و تمدّن اسلامي بوده است. حكيم رازي درباره عشق و فلسفه آن نظراتي متفاوت و خاص داشته است. انديشه رازي درباره عشق و رابطه آن با نفس و جهانشناسي مربوط به آن عليرغم شباهت با فلاسفه يوناني اما با آن متفاوت، همچنين با مظاهر و مرايي عشق به ويژه عشق زميني هم چندان خوشبين نبوده و نسبت به آن ترديد داشته است كه با انديشه عشق در بين فلاسفه، حكما، عرفا بوده مناسبت و همخواني ندارد. ابن سينا كه از نظر زماني متأخر و بعد از حكيم رازي پا به عرصه نهاده است دربارة عشق رساله هاي مستقل داشته كه در آن ها مسائل عشق را تبيين نموده است، وي تفكيك و تقسيم بندي عشق را به نحو كامل و شايسته اي به انجام رسانده است كه تاثير آن در تكامل اين موضوع معرفتي نقش به سزايي داشته است. نكته مهم تر نظر جنجالي رازي درباره عشق انبيا بوده كه در اين جستار با مباني فلسفي، قرآني و روايي، ديدگاه بدبينانه حكيم رازي درباره عشق مورد تبيين قرار گرفته است.