تحليلي بر سرچشمه‌هاي آموزشي محمد بن زكرياي رازي (نقدي بر ارتباطات علمي–آموزشي رازي با بلخي، ايرانشهري و علي بن ربن طبري)

The Analysis of Razi s Instructional Origins (Criticism on Razi s Scientific Communication with Balkhi, Iranshahri, and Ali Ibn Rin Tabari)

در منابع موجود از سه تن به عنوان استادان محمد بن زكرياي رازي ياد شده است: علي بن ربن طبري، بلخي، ابوالعباس ايرانشهري. افزون بر اينها به طور پراكنده به افراد ديگري نيز اشاره شده است. دانسته‌هاي ما از برخي از اين شخصيت‌ها اندك است و نيز نحوه تحصيل رازي نزد ايشان چندان روشن نيست. مساله نوشتار حاضر بررسي صدق اصل ادعاي شاگردي رازي نزد ايشان است: آيا رازي شاگردي اين سه تن را كرده است؟ براي اين منظور با اتكا به منابع تاريخي در اين باره، نوشته‌هاي رازي و نيز ساير منابع موافق و مخالف مرتبط به او به بررسي، تحليل و نقد مساله و مدّعيات مطرح شده پرداخته‌ايم. نظريه مختار اين نوشتار پاسخ منفي به سوال فوق است. همچنين با توجه به دلايل و شواهد ارائه شده در متن مقاله ادعا مي‌شود كه رازي در تحصيلات عالي خود استادي نداشته است و به طور كلي در خارج از شيوه تعليم و تعلّم مدرسي متداول در دوران خود كسب دانش كرده است. با نظر به اين ويژگي رازي مي‌توان به فهم بهتري از برخي ابعاد شخصيتي و فكري او دست يافت.

Among The accessible resources, there were mentioned three persons as Mohammad Ibn Zakariya Razi s instructors: Balkhi, Abo Al Abbas Iranshahri, and Ali Ibn Rin Tabari. Furthermore, There were randomly mentioned other persons too. We don t know them so much, and it is not clear how Razi has been instructed. The present study is to examine the evidence of Razi s apprenticeship by them: How did he do them? Relaying on the historical resources, we examined Razi s works and other accepted or rejected resources and the critical issues. The voluntary reply to the aforementioned question of this study is negative. Meanwhile, regarding the evidence of the essay, Razi had no teacher in his higher education, as a whole, he has gathered science devoid of the teacher s instructions. With respect to Razi s features, it is possible to understand the different aspects of his intellectual personality