تحليل انتقادي گفتمان قدرت و پادقدرت در اشعار ملك¬الشعراي بهار

انقلاب مشروطه به عنوان يك «لحظه تاريخي» بنيان فرهنگ و اجتماع ايران را دگرگون ساخت و برساختي جديد از قدرت و دانش آفريد كه موضوع آن پرداختن به خواسته¬هاي مردم از حاكميت بود. در واقع مشروطه با تغيير مضمون قدرت و دانش، نوع جديدي از قدرت-پادقدرت را بوجود اورد كه گفتمان سنتي حاكميت شاه/ظل¬الله را به كنار نهاده، و گفتمان جديد ، دولت/ملت را جايگزين آن نمود. در اين فرايند تغيير ، ادبيات و بزرگان ادبي ايران نقش بسيار مهمي برعهده داشتند كه محمدتقي بهار از پيشروان تغيير مضمون قدرت/ پادقدرت از گفتمان سنتي به مدرن در حوزه ادبيات به شمار مي¬رود. از اين روي هدف مقاله حاضر بررسي گفتمانهاي قدرت و پادقدرت يا مقاومت در شعر محمدتقي بهار مي¬باشد. از مجموع مباحث كه با استفاده از منابع كتابخانه¬اي ، روش توصيفي-تحليلي و استفاده از نظريه قدرت/دانش فوكو طرح گرديده، اين يافته¬ها بدست آمده كه بهار در سه مقطع تاريخي مشروطه، برآمدن رضاشاه و سقوط او قرائتهاي خاصي از قدرت و مقاومت را در شعر خود برساخته كه علاوه برآنكه نمايانگر تغيير جايگاه مردم و شاه در رابطه قدرت و پادقدرت است، نشانگر تحول-پذيري شاعر از زمينه اجتماعي و فرهنگي مي¬باشد.