مقايسه حبسيات ملك الشعراي بهار و فرخي يزدي بر اساس ره يافت ريفاتر در بينامتنيت

در اين جستار سعي كرده ايم ، حبسيات دو شاعر معاصر ايران ، يعني ملك الشعري بهار و فرخي يزدي را از دو جنبه محتوا و مضمون و هم چنين شكل و صورت ، بررسي نماييم ، تا ميزان تأثير پذيري هر يك از آن دو از همديگر يا از متون ادبي پيش از آنها ، مشخص گردد. كوشيده ايم ، در بررسي محتوا و مضمون ، از روش شناسي بينامتنيت و مخصوصاً ره يافت ريفاتر در نشانه شناسي شعر بهره بجوييم . در پايان بررسي و مقايسه معنايي و صوري حبسيات هر دو شاعر ، اين نتايج بدست آمده است : در مفهوم و محتواي اشعار هر دو شاعر ، موارد تشابه متعددي قابل شناسايي است كه بيشتر از آن كه معرف تأثير پذيري هريك از اين دو ، از متون پيشين و نشانه نفوذ عقايد و ايدئولوژي حاكم بر سرايش ژانر حبسيه باشد نشانه ي تأثير فضاي سياسي مقارن آنها ، از جمله تأثير انقلاب مشروطه يا استبداد رضا خاني است، بنابراين حبسيات بهار و فرخي يزدي نوعي جابجايي در نگاشتهاي كليشه اي فرهنگي قرون قبل از آنها به شمار مي رود . هم چنين اين نتيجه بدست آمده است كه حبسيات بهار و فرخي ، در دو مورد متفاوتند : 1- از نظر گوناگوني مضامين و تفاوت هاي معنايي ، شعر بهار ، معرف جهان بيني و درك عميق او نسبت به مسايل سياسي، دانش وافر او از ادبيات كهن و سبك شخصي Individual style اوست . 2- از نظر شكل و صورت ، حبسيات دو شاعر شباهت بسيار كمي دارند. زيرا بر اساس نظريه ياكوبسن ، در شعر بهار وجه جانشيني و استعاره غالب است، در حاليكه در حبسيه فرخي ، وجه همنشيني و مجاز مرسل .