پديدآورندگان :
محمدنيا احمدرضا mohamadnia@um.ac.ir گروه علوم درمانگاهي، دانشكده دامپزشكي، دانشگاه فردوسي مشهد، ايران , فائزي مرضيه گروه تخصصي تحقيق و ترويج سلامت گله هاي شيري، مشهد، ايران , زجاجي وحيد گروه تخصصي تحقيق و ترويج سلامت گله هاي شيري، مشهد، ايران , مختار نظيف شبناز گروه تخصصي تحقيق و ترويج سلامت گله هاي شيري، مشهد، ايران , نجاتي امير گروه تخصصي تحقيق و ترويج سلامت گله هاي شيري، مشهد، ايران , محمددوست مجتبي گروه تخصصي تحقيق و ترويج سلامت گله هاي شيري، مشهد، ايران , محمدي فهيمه گروه تخصصي تحقيق و ترويج سلامت گله هاي شيري، مشهد، ايران , نادي پوريا گروه تخصصي تحقيق و ترويج سلامت گله هاي شيري، مشهد، ايران
چكيده فارسي :
گرما رخداد بسيار معمول در گوشه و كنار ايران است، به گونه اي كه از ديد آب و هوايي ايران جزوآب و هواهاي گرم و خشك محسوب مي شود. ميانگين بارندگي در ايران 250 ميلي متر بوده كه معادل يك سوم ميانگين بارندگي در سطح جهان است. همچنين در ايران نيز مانند بيشتر نقاط جهان ميانگين دما در حال افزايش است و با كاهش منابع آبي رطوبت نيز كاهش يافته كه همه و همه بيشتر به سوي اقليمي خشك هدايت مي نمايند.
گاوشيري نيز مانند تمامي موجودات تحت تاثير استرس هاي گرمايي قرار مي گيرد به گونه اي كه از دماي محيطي 21 درجه علايم استرس گرمايي آغاز شده و در دماي 25-26 درجه كاهش اخذ غذا كه مي تواند به 10-15% از كل غذاي توصيه شده برسد شروع مي شود. همچنين كاهش توليد شير تا 35% ميزان اوليه و كاهش وضعيت باروري ، بوي‍ژه گيرايي در فصول گرم تا نزديك به صفر گزارش شده است. لنگش نيز يكي از عوارض معمول استرس گرمايي شناخته شده است. اين عارضه در بسياري از موارد ديررس بوده و ارزيابي آن ممكن است با برخي عوارض ديگر اشتباه شده و مشكلاتي ايجاد نمايد. در هرصورت در استرس گرمايي با بيشتر ايستادن گاوها، كمتر خوابيدن، اسيدوز تحت باليني يا باليني ناشي از ريختن بزاق، لجن خوابي گاوها، اسكور حركتي گاوها افزايش يافته و همچنين مشكلات عديده عفوني مانند درماتيت انگشتي و غير عفوني مانند زخم كف سم و جراحات خط سفيد لنگش عارضه اي اجتناب ناپذير است. تمام اين رخدادها عوارض اقتصادي بزرگ و حداقل در مورد لنگش بايد گفت جبران ناپذيري را به همراه خواهد داشت.
با توجه به وضعيت كنوني آب و هوايي ايران و با توجه به آنچه در پيش رو قرار دارد، بيش از پيش بايد به كنترل گرما و جلوگيري از عوارضي كه ممكن است توجه نمود. در اين زمينه ميتوان با ايجاد سايه بان ها و در دسترس قراردادن آب خنك، بالابردن سطح آسايش و رفاه گاوها، بكارگيري ابزارهاي مختلف خنك كردن گاو با عنايت به كاربري هر يك ازاين ابزارها و افزايش غلظت جيره به منظور دستيابي گاو به عناصر لازم براي تامين نيازهاي فيزيولوژيك گاو از شدت عوارض استرس گرمايي كاست.
استفاده از دوش، مه پاش، انواع فن ها، سايه بان ها، بسترهاي مناسب و ساير وسايل با توجه به رطوبت محيط، جهت باد، امكان دست يابي به ماسه و ساير وسايل خنك كننده مي تواند آسيب رساني گرما را به حداقل رسانده در نتيجه وضعيت بسيار بهتري در مديريت گاو شيري و استمرار توليد بدست آيد.
