تعيين پرتوزايي طبيعي كانيهاي سنگ آهن و ارزيابي خطر ابتلا به سرطان براي كارگران معدن سنگ آهن شمس‌آباد اراك

Determination of natural radioactivity of iron ores and evaluation of excess lifetime cancer risk for workers in iron ore mine of Shams-Abad, Arak

كاني‌هاي سنگ آهن از مهمترين مواد خام طبيعي هستند كه به طور گسترده در توليد آهن و فولاد كاربرد دارند. اين قبيل كاني‌ها حاوي مقاير مختلفي از هسته‌هاي پرتوزا هستند. بنابراين افرادي كه در زمينه‌هاي استخراج، حمل و فراوري آنها كار مي‌كنند در معرض تابش‌هاي ناشي از اين مواد پرتوزا قرار مي‌گيرند. به همين منظور در معدن سنگ آهن شمس‌آباد اراك، ويژه فعاليت هسته‌هاي پرتوزاي طبيعي 226Ra، 232Th و 40K به روش اسپكترومتـري گامـا و با استفاده از آشكارساز فوق خالص ژرمانيومي (HPGe) با بازدهي نسبي 30% تعيين گرديدند. در اين پژوهش ميانگين ويژه فعاليت اين هسته‌هاي پرتوزا در نمونه‌ كانيهاي سنگ آهن به ترتيب : 04/64، 27/15 و 82/217 بر حسب Bqkg-1 به‌دست آمد. خطر ابتلا به سرطان براي كليه نمونه‌ها محاسبه گرديد كه از 4-1081/2 تا 4-1087/5 تغيير مي‌كند و مقدار ميانگين آن 4-1005/2 است. مقادير ميانگين محاسبه شده براي خطر ابتلا به سرطان به مراتب كمتر از حداكثر مقدار مجاز ( 3-10) مي‌باشد. بنابراين خطر عمده‌اي سلامت افراد را تهديد نمي‌كند.

The iron ores are of the most important natural raw materials that are widely used for the making of iron and steel. Such as ores contain different value of radionuclides. Therefore, the people which work in exploitation, transportation and production exposed of radiation. In this purpose, the specific activity of natural radionuclides (226Ra, 232Th and 40K) were determined in Shams-Abad iron mine of Arak using gamma ray spectrometry method employing high purity germanium detector (HPGe) with 30% relative efficiency. In this research the mean specific activities due to the three radionuclies in iron ores samples were obtained 64.04, 15.27 and 217.82 in Bqkg-1 respectively. The excess lifetime cancer risk (ELCR) of these samples in this region were calculated and varied from 2.8110-5 to 5.8710-4 with an average of 2.0510-4. This average value of ELCR is more less than the maximum acceptable value (10-3). Therefore there is no consequence for people health.