تخمين عدم قطعيت اندازه گيري آزمون مقاومت فشاري بتن با رويكرد فرآيندي و استفاده از روش GUM

كلمه عدم قطعيت به معني ترديد در خصوص اعتبار نتيجه است. هميشه اختلافي بين مقدار اندازه گيري شده و مقدار واقعي وجود دارد. عدم قطعيت اندازه گيري در حقيقت ميزان پراكندگي نسبت به نتيجه اندازه گيري شده مي باشد كه اطلاعاتي درباره كيفيت اندازه گيري ارائه مي دهد. از آنجا كه ارائه نتايج آزمون به همراه گزارش مقدار عدم قطعيت آن، از سوي مراكز و آزمايشگاههايي صورت مي پذيرد كه داراي گواهينامه IEC/ISO 17025 بوده و آن را به عنوان يكي از الزامات استاندارد مربوطه تخمين و تعين كرده اند، ولي در مورد ساير آزمايشگاهها به دليل عدم تخمين يا محاسبه صحيح عدم قطعيت آزمون نمي توان از درستي و دقت نتايج ارائه شده توسط آنها، اطمينان حاصل كرد. از آنجا كه تعيين مقاومت فشاري بتن به عنوان يكي از رايج ترين آزمايشات فيزيكي بتن تقريبا در اكثر پروژه هاي عمراني يكي از معيارهاي رد يا قبول بتن توليد يا اجرا شده مي باشد و از اين طريق بتن در رده هاي مختلف مقاومتي طبقه بندي مي شود، لذا عدم تخمين و محاسبه صحيح عدم قطعيت در اندازه گيري آزمون مقاومت فشاري توسط آزمايشگاه ها، در رد يا قبول نتايج حاصله توسط ناظران، شبهه ايجاد خواهد كرد و ممكن است باعث تصميم و داوري نا صحيح در تفسير و تحليل نتايج حاصله گردد، لذا در مقاله حاضر سعي شده است روند تخمين عدم قطعيت اندازه گيري آزمون مقاومت فشاري بتن با رويكرد فرآيندي و بكارگيري روش GUM)1) كه در يك مطالعه موردي در آزمايشگاه شركت مهندسي تردد راهنما تعيين شده است، ارائه گردد. به منظور دستيابي به اين هدف، تمامي عوامل تاثيرگذار برآزمون مقاومت فشاري (منابع عدم قطعيت) در تمامي مراحل انجام آزمون با رويكرد فرآيندي، شناسايي و با كمي نمودن مولفه هاي آن و بكارگيري روش (GUM) به صورت مرحله به مرحله، عدم قطعيت مركب و بسط يافته محاسبه و تخمين زده شد كه مي تواند الگوي مناسبي جهت محاسبه صحيح عدم قطعيت اندازه گيري آزمون مقاومت فشاري بتن براي استفاده در كليه آزمايشگاه هاي مربوطه باشد به طوري كه با تعيين و تخمين صحيح عدم قطعيت مي توان باعث افزايش اعتبار نتايج و اطمينان از صحت و درستي نتايج ارائه گرديد.