بررسي سيماي فرهنگي و اجتماعي ايران در تاريخ جهانگشا جويني

عطاملك جويني يكي از اشخاص برجسته ايراني است كه در تاريخ سرزمين ايران به لحاظ خدمات ارزشمندي كه منجر به حفظ هويت ايراني و فرهنگ غني ايران زمين شده است همواره در خور ستايش است. وي كتاب تاريخ جهانگشا را در شرح وقايع و رويدادهاي مغولان به رشته تحرير درآورده است. در حمله مغول به ايران بسياري از روشنفكران كشته شده و يا جلاي وطن كردند. در چنين وضعيتي مسلما فرهنگ كه معرفي كننده طبقه عالم و باسواد بود، دستخوش زوال و نابودي شد. عطاملك با درك اين شرايط بحراني، بهترين راه حل را انتخاب مي كند. او با نفوذ در دستگاه حكومتي مغولان و دستيابي به مناصب اداري و ديواني و شناخت جزئيات فكري و شخصيتي آنان سعي در سوق دادن اين قوم بي تمدن به سوي سازندگي و آباداني داشت و توانست آنها را با خوي فرهنگ دوستي ايرانيان آشنا كند. در پژوهش حاضر با روش توصيفي- تحليلي عناصر فرهنگ ايراني در تاريخ جهانگشاي جويني، يكي از متون شاخص به لحاظ داشتن عناصر نمايانگر فرهنگ ايراني،كاويده شده است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه پاسداشت هويت ملي ، دين مداري ، حفظ آثار ملي ، آباداني شهرها ، تغيير زبان در مكاتبات ، تلاش در راه غلبة فرهنگي و كسب استقلال و آزادي ، ترويج فرهنگ ايراني با اسطوره ها و ابيات شاهنامه و نيز بيان تاريخ با نثري متكلفانه با هدفي خاص كه مهمترين مؤلفه هاي فرهنگ ايراني است، در ساختار و محتواي اين اثر انعكاس يافته است.