تحليل خودهمبستگي فضايي مرگ‌ومير بانوان و دسترسي به فضاهاي سبز شهري (ويتامين G) در شهر مشهد

Analysis of Female’s Death Spatial Autocorrelation and Access to Urban Green Areas (Vitamin G) in Mashhad

سلامت از مهم‌ترين ابعاد حيات انسان و شرطي ضروري براي ايفاي نقش‌هاي اجتماعي است. زنان شرايط سلامت منحصري به فردي دارند و بيشتر از مردان از سيستم خدمات سلامت استفاده مي‌كنند. فضاهاي سبز شهري داراي پتانسيلي براي مداخله مقرون‌به‌صرفه در رفع مسائل سلامت مي‌باشند. با توجه به اهميت موضوع اين مقاله به تحليل خودهمبستگي فضايي مرگ بانوان و دسترسي به فضاهاي سبز شهري در شهر مشهد مي‌پردازد. روش تحقيق حاضر توصيفي_ تحليلي است و با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي و نرم‌افزار Geo Da به تحليل اطلاعات پرداخته‌شده است. بر اساس آمارنامه سال 1392، اولين دليل مرگ بانوان در شهر مشهد بيماري قلبي_ عروقي است. لذا مرگ بانوان براثر اين بيماري بررسي مي‌شود و آدرس محل سكونت افراد فوت‌شده (1780 آدرس به‌صورت كامل) در GIS نقطه‌گذاري شدند. جهت بررسي توزيع فضايي مرگ بانوان از ضريب موران و آماره G، براي محاسبه ميانگين فاصله مركز محلات تا نزديك‌ترين فضاي سبز بالاي يك هكتار از دستور Near و به‌منظور تحليل خودهمبستگي فضايي مرگ بانوان و دسترسي به فضاهاي سبز شهري در شهر مشهد از ضريب دومتغيره موران استفاده‌شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه توزيع فضايي مرگ‌ومير بانوان به‌صورت خوشه‌اي است و ضريب موران 0.5 و آماره G 0.4 به‌دست‌آمده است و 42% محلات در فاصله بيشتر از 1000 متر از پارك‌هاي بالاي يك هكتار قرار دارند. در ارتباط با تحليل خودهمبستگي فضايي مرگ بانوان و دسترسي به فضاهاي سبز شهري توزيع فضايي به‌دست‌آمده از نوع خوشه‌اي است و ضريب موران دومتغيره 0.3 به دست آمد و در مناطقي كه بانوان فاصله زيادي تا فضاي سبز دارند، مرگ بانوان از توزيع فضايي بالايي برخوردار است.

Health is the most important aspect of human life providing a vital condition for social roles. Women have unique health conditions, so they use health care system more frequently than men. Urban green spaces have the potentiality to resolve health issues in cost-effective interventions. Given the importance of this issue, this article analyzes the spatial autocorrelation of women’s death and their access to urban green spaces in Mashhad. Data in this research has been analyzed in descriptive-analytic method with GIS and Geo Da software. According to 2013 statistics, the first cause of death among women in Mashhad was cardiovascular disease. Therefore, women’s death caused by this disease is checked and their home addresses (totally, 1780 addresses) were spotted in GIS. Moran coefficient and G statistic were also used to investigate the spatial distribution of female deaths and Near command was used to calculate the average distance of community center to the nearest green spaces which is over one hectare. To analyze the spatial autocorrelation of women’s death and their access to green spaces in Mashhad, the two-variable Moran test was used. The results show that women’s death spatial distribution is in a cluster way and Moran coefficient was 0.5 and G statistics 0.4. 42% of the residential areas are located over 1,000 meters far from the parks which were bigger than 1 hectare. The attained spatial distribution about analyses of the spatial autocorrelation of women’s death and access to green spaces was in a cluster mode and the two-variable Moran coefficient was 0.3. In areas where women were living far from green space, women’s death had a high distribution.