حكمروايي شايسته شهري با تأكيد بر ارزيابي سه شاخص اساسي حكمروايي در كلان‌شهر مشهد

Urban Good Governance with Emphasis on Three Basic Indicators of Governance in Mashhad Metropolis

امروزه حكمروايي شايسته شهري به‌عنوان راهبردي ويژه در برنامه‌ريزي و مديريت بهينه منابع انساني، طبيعي و اقتصادي در فضاي جغرافيايي كشور، منطقه و شهر جهت دستيابي به پيشرفت متوازن و پايدار، همراه با احقاق حقوق اساسي و شهروندي به شمار مي‌آيد. رفتار مسئولانه حكومت محلي و مديران شهري و چگونگي استفاده از قوانين و مقررات در عرصه مديريت شهري و فرآيند كنش و واكنش متقابل مديران شهر با شهروندان در سطوح گوناگون، نوع حكمروايي شهري را تبيين مي‌كند. لذا انجام پژوهشي با تكيه بر اصول و شاخص‌هاي حكمروايي خوب شهري و برنامه‌ريزي در راه ارتقاي آن ضرورتي غيرقابل انكار به شمار مي‌آيد. اين پژوهش با سنجش ميزان شاخص‌هاي قانونمندي، پاسخگو بودن و شفافيت به بررسي وضعيت حكمروايي خوب در كلان‌شهر مشهد پرداخته است. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي- تحليلي و از نوع كاربردي مي‌باشد؛ هرچند اساس اين پژوهش تحليل محتوايي در قوانين و مقررات مي‌باشد، اما معذالك براي دست‌يابي به اين هدف، جامعه آماري با حجم نمونه 390 نمونه مورد پرسش قرار گرفت و 30 پرسشنامه از مديران شهري به‌صورت دلفي (نظرخواهي از كارشناسان) مورد تجزيه و تحليل واقع شدند. نتايج حاصل نشان مي‌دهد كه وضعيت شاخص‌هاي مورد بحث درزمينهٔ حكمروايي شايسته شهري در كلان‌شهر مشهد ميانگين شاخص‌هاي قانونمندي 2.665، پاسخگو بودن 2.590 و شفافيت 2.164 طبق نظر شهروندان است درحالي‌كه طبق نظر مديران شهري ميانگين قانونمندي، 3.161، پاسخگو بودن 2.967، شفافيت 2.724 است و اين اختلاف در سطح 0.05 نيز معنادار مي‌باشد. اين مسئله نشان از تفاوت ديدگاهي در بين دو جامعه هدف تحقيق در خصوص اهميت شاخص‌هاي موردمطالعه است. همچنين طبق نظرات گروه دلفي مهم‌ترين پارامتر جهت تحقق حكمروايي خوب شهري در كلان‌شهر مشهد با توجه به ظرفيت قوانين كشور، شاخص قانون‌مداري مديران شهري در تمام سطوح با 38.4 درصد ضريب تأثير مي‌باشد. در همين راستا توصيه مي‌گردد جهت تحقق حكمروايي خوب شهري در كلان‌شهر مشهد با توجه به ظرفيت نهفته در قوانين جمهوري اسلامي ايران به مسئله قانون‌مداري به‌عنوان يكي از مؤثرترين شاخص‌ها توجه ويژه شود.

Today, urban good governance is considered as a special strategy in planning and management of human, natural and economic resources in the geographic areas of the cities, regions, and the country to achieve balanced and sustainable development along with fundamental rights of the citizenship. The responsible behavior of the local governance and urban managers and the way the laws and regulations are used in the field of urban management and the reciprocal process of their interaction with the citizens at various levels can explain the nature of urban governance. Hence, doing a reseach focusing the principles and criteria of good governance and promoting urban planning is an undeniable necessity. This study measures the indicators of legitimacy, accountability and transparency to assess good governance in the metropolis Mashhad.The method of this applied research is descriptive- analytical. Although it is mainly based on contextual analysis of rules and regulations, a statisticalpopulation with a sample volume of 390 people were asked and 30 questionaires completed by the urban managers (surveys) were analyzed using Delphi method. The results show that the the situation of the discussed indicators in terms of good urban governance in the metropolitan mashhad indicates the average indicators of rule of law, 3.161, accountability, 2.967, and transparency, 2.724. This difference is also significant at the level of 0.05. This shows the difference of viewpoints between the two target populations of the research regarding the significance of the indices. Also, according to the comments, with regard to the capacity of local laws, Delphi is the most important parameter for achieving urban good governance in the metropolitan Mashhad. The rule of law index of urban managers at all levels has the impact factor of 38.4%. Thus, it is recommended that to achieve urban good governance in the metropolitan city of Mashhad with regard to the potential capacity in the laws of the Islamic Republic of Iran to pay special attention to the rule of law as one of the most effective indicators.